Atatürk günlüğü - Tarihte bu gün Atatürk ne yapmış? ( Güncellenecektir )

8 KASIM Tarihte Bugün



31 Ekim – 13 Kasım 1918
Mustafa Kemal, Yıldırım Orduları Grup Komutanı iken


1938 - Atatürk'ün, ikinci defa ağır komaya girişi.
(Bugün saat 19.00 sıralarında başlayan koma, gittikçe ağırlaşarak ölüm anına kadar devam etmiştir).
Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği'nin, Atatürk'ün sağlığına ait akşam tekrar resmî bildiri yayımlamaya başlaması: "...Bugün saat 18.30'da hastalık birdenbire normal seyrinden çıkarak şiddetlenmiş ve sıhhî vaziyetleri yeniden ciddiyet kazanmıştır."


--------------------------------------------------------------------------------

1937 - Celal Bayar hükümetinin programı TBMM'de okundu. Bayar hükümeti güvenoyu aldı.


--------------------------------------------------------------------------------

1936 - Ankara'da yapımı tamamlanan Çubuk Barajı hizmete girdi.


--------------------------------------------------------------------------------

1935 - Atatürk'ün, öğleden sonra, Çankaya'da -yapımı tamamlanmak üzere olan- kız kardeşi Makbule Hanım'ın kalacağı köşkü ve Hariciye Köşkü'nü gezmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1934 - Atatürk'ün, yeni Bayındırlık Bakanlığı binasının açılış törenini şereflendirmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1931 - Atatürk'ün, akşam Yeni Sinema'ya giderek film izlemesi, saat 24.00'de Çankaya'ya dönüşü.


--------------------------------------------------------------------------------

1930 - Atatürk'ün, Çankaya'da Mısır Elçisi Abdülmalik Hamza, Polonya Elçisi Kazimierz Olszowsky ve Norveç Elçisi Bentzon'un güven mektuplarını kabulü ve Elçilerin söylevlerine cevap konuşmaları.


--------------------------------------------------------------------------------

1928 - Atatürk'ün, halka yeni yazıyı öğretmek üzere faaliyete geçecek olan Millet Mekteplerinin Genel Başkanlığını ve Başöğretmenliğini kabul etmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Lozan delegeleri ve İsmet Paşa Darülfünûn'u ziyaret etti.

Darülfünun Edebiyat Fakültesi öğrencileri Ali Kemal döneminde uzaklaştırılmış olan Ziya Gökalp, Yusuf Akçura, Ağaoğlu Ahmet ve Hamdullah Suphi gibi hocalarının dönmesini istedi.


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - Savaş'ın, düzenli ordu ile yürütülmesine karar verildi.

Orduyu kurumsallaştırmak isteyen Mustafa Kemal, İsmet Bey (İnönü) ve Refet Bey (Bele) düzensiz kuvvetlerin orduya bağlanması yolunda karar aldı.

Ali Fuat Paşa, Moskova Büyükelçiliği'ne atandı.

Atatürk'ün, Eskişehir'den Ankara'ya gelen Ali Fuat Paşa ile görüşmesi. (Bu görüşmede Ali Fuat Paşa'ya Moskova Büyükelçiliği teklif edilmiş, kabulü üzerine resmî işlemler tamamlanarak bu atama 21 Kasım 1920'de kendisine resmen bildirilmiştir). [Kocatürk]

Atatürk'ün, Moskova'da bulunan Bekir Sami (Kunduh) Bey'e Sovyet teklifleriyle ilgili görüşlerini bildiren telgrafı.

Ermeniler, T.B.M.M.'nin barış koşullarını kabul etmedi.


--------------------------------------------------------------------------------

1919 - Atatürk'ün, 56. Tümen Komutanı Albay Bekir Sami Bey'e telgrafı: "Bursa vilâyetinin emniyet ve asayişinin temini konusundaki çalışmalarınızı, şükran ve saygılarımızla görüştük. Heyet-i Temsiliye, sizin gibi fazilet ve ahlâk sahibi, soğukkanlı ve tedbirli bir komutanın Bursa gibi nazik ve önemli bir mevkide bulunmasını, vatanın selâmeti ve millet için hayırlı bir olay olarak kabul ediyoruz."

Delhi'de toplanan İslam Kongresi'nde Anadolu'daki milli hareketin desteklenmesi yolunda karar alındı.


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Yıldırım Orduları Grup Komutanı Mustafa Kemal Adana'da.

1918 - Sadrazam Ahmet İzzet Paşa'nın, öğleden sonra Sadaret'ten istifası.
(Yeni kabineyi 11 Kasım 1918 günü Tevfik Paşa kurmuştur).

Sadrazam Ahmet İzzet Paşa'nın, İskenderun'un teslimiyle ilgili olarak Amiral Calthorpe'tan aldığı yazı üzerine Atatürk'e telgrafı: "...Müracaat vukuunda şehrin tahliye ve teslim olunması hususunda ilgililere acele tebligat yapılması lâzımdır... Gevşeklik göstermemek şartıyla bu aczimizin göz önünde bulundurulması, söz ve hareketlerimizin buna uydurulması memleket selâmeti için gereklidir(!)"

Atatürk'ün, Sadrazam Ahmet İzzet Paşa'ya cevabı: "...Acz ve zatımız derecesini pekâlâ bilirim. Bununla beraber devletin yapmaya mecbur olduğu fedakârlığın derecesini de belirleme ve sınırlama gerekeceği kanaatini muhafaza ederim. ...İngilizlerin elde edebilecekleri neticeyi onlara kendi yardımımızla bahşetmek tarihte Osmanlılık için, bilhassa bugünkü hükümetimiz için kara bir sayfa oluşturur. ...Bilhassa yüksek şahsiyetinizce yakinen malûm bulunmuştur ki, âcizleri her ne hal ve vaziyette bulunursam bulunayım doğru olduğuna kani bulunduğum ve gerekenlere söylemeyi ve ulaştırmayı memleketin selâmeti gereği kabul ettiğim görüşlerime tâbi olmaktan nefsimi menetmeğe gücüm yetmez." [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, Silvan'dan Ziyaret (Veyselkarani)'e gelişi, geceyi -Fuat (Bulca) Bey'in komuta ettiği- 23. Alay ordugâhı civarında çadırda geçirişi.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Allied offensive on the Salonika Front.


--------------------------------------------------------------------------------

1915 - Atatürk'ün, Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey'le beraber Kireçtepe'deki kızaklı batarya yanına gitmesi ve incelemelerde bulunması.


--------------------------------------------------------------------------------

1912 - Selânik'in, Yunanlılar tarafından işgali.

9 KASIM Tarihte Bugün



31 Ekim – 13 Kasım 1918
Mustafa Kemal, Yıldırım Orduları Grup Komutanı iken


1953 - Atatürk'ün tabutunun, sabah, görevli heyet huzurunda açılarak rapor düzenlenmesi. Atatürk'ün tahnit edilmiş nâşının hiç bozulmamış olduğu görüldükten sonra, gerekli rapor düzenlenerek heyet tarafından imzalanmıştır. (Düzenlenen raporda, Atatürk'ün nâşının kurşun tabuttan ceviz tabuta alınma işleminin bugün yapıldığı yazılmış ise de, bu işlem tahnit durumunu tespit ile görevli tıp profesörü Kâmile Şevki Mutlu'nun önerisi ve heyetin uygun görmesi ile 10 Kasım 1938 sabahına bırakılmıştır). [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1938 - Atatürk'te, ağır koma halinin devam etmesi.
Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği'nin, Atatürk'ün sağlığıyla ilgili olarak saat 10.00, saat 20.00 ve saat 24.00'te olmak üzere üç bildiri yayımlaması (saat 24.00'teki bildiride "Umumî durumun tehlikeli bir hal aldığı" bildirilmiştir). [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1936 - Montreux (Montrö ) Boğazlar Sözleşmesi resmen yürürlüğe girdi.
Montrö Sözleşmesi ile Boğazlar üzerindeki Türk egemenliği kesin olarak kabul edilmiştir.

MONTRÖ SÖZLEŞMESİ CUMHURİYET TARİHİNİN EN ÖNEMLİ SÖZLEŞMELERİNDEN BİRİDİR.

Türk boğazlarından geçiş rejimini ve boğazlar bölgesinin güvenliği işlerini düzenleyen bu sözleşme, 24 Temmuz 1923'de Lozan Antlaşması ile birlikte imzalanan Boğazlar Sözleşmesinin yerine geçmiştir.


--------------------------------------------------------------------------------

1930 - Atatürk'ün, Ankara'ya gelen Amerika İktisat Bakanlığı Müsteşarı Klein'ı kabulü.


--------------------------------------------------------------------------------

1925 - Atatürk'ün, Çankaya'da şair Abdülhak Hâmit (Tarhan) Bey'i kabulü.


--------------------------------------------------------------------------------

1924 - Aralarında Rauf Bey (Orbay), Refet Paşa (Bele) ve Dr. Adnan Bey'in (Adıvar) bulunduğu bazı mebuslar Halk Fırkası'ndan istifa etti.


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Babaeski'nin kurtuluşu.

Lozan Antlaşması için Lozan'a gidecek heyet İstanbul'dan ayrıldı.

Atatürk'ün, Hindistan Merkez Hilâfet Komitesi Başkanı Seyit Chotani'ye mektubu: "...Bizim bu büyük zaferimizin doğurduğu büyük sonuç yalnız Türkiye'nin mukadderatı üzerine etki yapmakla kalmayacak, aynı zamanda bütün zulüm gören milletleri, kendi hayat ve bağımsızlıklarını tehdit ve baskı altında tutan zalimler aleyhine hareket için gayrete getirecektir." [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - Batı Cephesi (Garp Cephesi) iki bölüme ayrıldı (kuzey cephesi, güney cephesi).

Batı Cephesi, Kuzey ve Güney Cephesi olarak iki bölüme ayrıldı. İsmet Bey (İnönü) Kuzey Cephesi, Refet Bey (Bele) ise Güney Cephesi komutanlıklarına tayin edildi.

Batı Cephesi komutanlığına Genelkurmay başkanı İsmet Bey (İnönü), Güney cephesine de Albay Refet Bey (Bele) getirildi.


--------------------------------------------------------------------------------

1919 - Atatürk'ün, güney bölgelerinin İngilizlerin çekilmesinden sonra Fransızlar tarafından işgali üzerine Antep, Adana, Sis, Mersin, Cebelibereket Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerine telgrafı: "...Türk hükümeti parçalarından olan bu yerlerin Fransızlar tarafından işgalinin bütün hükümet memurlarıyla Müdafaa-i Hukuk Merkez Heyetleri ve Belediye Başkanları tarafından kamuoyu ve Amerika katında protesto edilmesi ve bu haksızlığın düzeltilmesinin istenmesi bildirilir."

Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyetlerine, Bahriye Nazırı Salih Paşa'nın Amasya görüşmelerinde Millî Meclisin Anadolu'da toplanmasını kabul ettiğini bildiren yazısı.

Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın, Atatürk'e telgrafı: "...Millî örgüt adına hükümet işlerine müdahale edilmemesi hakkında hükümetin tarafınıza başlangıçtan beri yapılmış olan bildirisi kesindir. ...Şimdiki hal bir müddetçik daha devam edecek olursa, Heyet-i Vükelâ'nın çekileceği muhakkaktır(!)"


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Yıldırım Orduları Grup Komutanı Mustafa Kemal Adana'da.

1918 - İngilizlerin Seddülbahir ve Kumkale'ye kuvvet çıkararak Çanakkale Boğazı'nın her iki tarafını işgal etmeleri.

Çanakkale Boğazı'nın iki yakası, İngilizler tarafından işgal edildi. Çanakkale Boğazı'nın Rumeli yakası 20 Kasım'da Fransızlar'a devredildi.

İskender'in bir İngiliz müfrezesi tarafından işgali.

İngilizler, İskenderun ve Antakya'ya asker çıkardı.


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Abdication of Kaiser Wilhelm II of Germany (Wilhelm II did not officially abdicate the imperial German throne until April 28, although he was already in exile in the Netherlands).


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, sabah saat 8.00'de Ziyaret'ten hareketi, saat 17.00'de Duhan'a gelişi, geceyi Duhan'ın kuzeyinde 13. Alay'ın eski ordugâhında çadırda geçirmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Allied offensive on the Salonika Front.


--------------------------------------------------------------------------------

1914 - Atatürk'ün, Sofya'dan Bahriye Nazırı Cemal Paşa'ya mektubu: "...Bugün zât-ı âlileriniz ve Talât Bey, birçok üyesi eksik bir hükümette, milletin ruhunu ve devletin çıkarlarını büyük bir hassasiyetle takip ederek başarı ihtimalinin güçlenmesini sağlıyor ve çeşitli nezaretlerin işlerini yürütmeye mecbur kalıyorsunuz. Ancak böyle bir anda Fethi Bey'in Sofya Büyükelçiliğinde tutularak ihmal edilmesi, kabul edilemeyecek bir durumdur." [Kocatürk]

10 KASIM Tarihte Bugün


BÜYÜK ÖNDER ATATÜRK'Ü
SAYGI ve MİNNETLE ANIYORUZ



10 Kasım 1938
Bayraklar yarıya indi.
Türkiye Cumhuriyeti'nin Kurucusu hayata gözlerini kapadı.
Unutmadık, Unutmayacağız

ATATÜRK'ÜN SÖZLERİ

Atatürk'ün ölümü perşembe saat: 9:05
10 Kasım 1938 perşembe günü saat dokuzu beş geçe Dolmabahçe Sarayı'nda hayata gözlerini kapadı.

Saygı duruşu ve İstiklal Marşı

Türkiye Cumhuriyeti'nin Kurucusu, Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk,
ölümünün yıldönümünde bütün yurtta, KKTC'de ve Türkiye'nin dış temsilciliklerinde törenlerle anılıyor.

ATATÜRK son yolculuğuna uğurlandığı
(törenlerden fotoğraflar - tıklayınız)

Atatürk served as the first president of the Turkish Republic until his death in 1938
(ceremonies funeral photographs)

10 Kasım 1953
Atatürk’ün naaşının Etnografya Müzesi’ndeki geçici kabrinden Anıtkabir’e nakledilmesi

Atatürk’ün ölümüyle sarsılan halkın üzüntüsü...

21 Kasım 1938
Büyük Ata’sına son görevini yapmak üzere korteje katılan halk...

1938 - Atatürk'ün naaşı, tahnit edilerek Dolmabahçe Sarayı salonunda özel bir katafalk'a yerleştirildi. Türk bayrağına sarılı ve başında silâh arkadaşlarının nöbet tuttuğu mukaddes tabut, üç gün müddetle milletin ziyaretine bırakıldı. Naaşı, bilâhere 20 Kasım'da Ankara'ya getirildi. 21 Kasım'da büyük törenle Etnoğrafya müzesindeki geçici kabrine kondu. Cenaze törenine bütün dünya devletleri özel temsilciler gönderdi. Çanakkale'de ve diğer muharebelerde ona karşı savaşmış yabancı generaller törende bilhassa dikkati çekiyordu. 10 Kasım 1953'te naaşı, Etnografya müzesinden alınarak muhteşem bir törenle Anıtkabir'e nakledildi.


--------------------------------------------------------------------------------

1953 - Atatürk'ün naaşı, Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın katıldığı görkemli törenle Anıtkabir'e nakledildi.

●Atatürk'ün naaşının, sabah 7.30'da kurşun tabuttan çıkarılarak ceviz ağacından yapılmış tabuta alınması. Atatürk'ün tabutunun, saat 9.05'te Etnografya Müzesi'nden alınarak büyük bir törenle Anıtkabir'e nakledilmesi ve fâni vücudunun vatan topraklarına verilişi.

●Atatürk'ün Selanik'te doğduğu ev halkın ziyaretine açıldı.


--------------------------------------------------------------------------------

1938 - Atatürk died at five past nine in the morning on November 10 in Dolmabahce Palace (the entire nation comes to a halt to honor him at 9:05 every year). Weeping crowds of all ages came from near and far to Dolmabahce during a week of mourning to pay their last respects to Atatürk whose body rested in a coffin covered by a Turkish flag on November 16 to 18. On November 19 the coffin was taken in procession to Sarayburnu from where it was taken onto the battleship Yavuz so that it could be transported to Izmit. From this city on the Asian shore of the Sea of Marmara, Atatürk’s coffin was placed on a specially designated train which travelled at a slow speed throughout the country on its way to Ankara to enable mourners to pay their respects. Once the coffin arrived in Ankara on November 20, an official funeral was held on November 21. Dignitaries from many countries attended Atatürk’s state funeral, as the world paid tribute to Turkey’s great leader. The coffin was moved in a solemn procession by gun carriage from the Grand National Assembly to the Ethnographic Museum which had been selected as a temporary resting place until a mausoleum for Atatürk could be constructed.

The Ethnographic Museum

1953 - At five past nine on November 10, 1953, Atatürk’s remains were taken from the Ethnographic Museum in a Turkish flag-draped coffin for burial at Anıtkabir.

Anıtkabir - The Mausoleum of Atatürk

31 Ekim – 13 Kasım 1918
Mustafa Kemal, Yıldırım Orduları Grup Komutanı iken


1938 - Atatürk'ün, Dolmabahçe Sarayı'nda saat dokuzu beş geçe ölümü.

Atatürk'ün, ölümü üzerine Hükümet bildirisi: "...Ebedî Türk milleti, onun eserlerini ebediyete kadar yaşatacaktır. Türk gençliği, onun kıymetli emaneti olan Türkiye Cumhuriyeti'ni daima koruyacak ve onun izinde yürüyecektir. Kemal Atatürk, Türk'ün tarihinde ve gönlünde daima yaşayacaktır."

Basında Atatürk 1 Basında Atatürk 2 Basında Atatürk 3 Basında Atatürk 4
Basında Atatürk 5 Basında Atatürk 6 Basında Atatürk 7 Basında Atatürk 8
Basında Atatürk 9

Atatürk'ün ölümü üzerine sürekli ve danışman hekimlerin ölüm tutanağı: "...8 Kasım 1938 salı günü bir kere daha beliren ve bütün bakım ve tedaviye rağmen ilerlemesine mâni olunamayan ve büyük bir süratle gelişen ikinci bir büyük koma içinde 10 Kasım 1938 perşembe sabahı, saat dokuzu beş geçe, çok muazzez ve büyük hasta terk-i hayat etmiştir."

Sürekli ve danışman hekimlerin, Atatürk'ün hastalığı ve ölümü hakkında ayrıntılı geniş raporu: "..Mart başlarında Paris'ten çağrılan Prof. N. Fiessinger ile Prof. Dr. Neşet Ömer İrdelp arasında Ankara'da bir tıbbî danışma daha yapılarak büyük bir karaciğer ve büyükçe bir dalak bir kere daha müşahede edilmiş ve aynı teşhis konularak hastalığın bir "hepatite sclerocongestive ethylique" olduğu tespit edilmiştir. Uygulanan tedavi sayesinde hastalık bir derece düzelmiş gibi görünmüş ise de, gerçekte hastalığın seyrinde ciddî hiçbir durma husule gelmemiş ve gelişmesi devam etmiştir. ..Yapılan çok itinalı tedaviye, her türlü emek ve gayrete rağmen, hastalık asla durmaksızın seyrine devam ederek yarattığı kaşeksi yavaş yavaş artmış ve son iki ay içinde üç defa beliren ve büyük karaciğer yetersizliğine bağlı olan vahim asabî belirtilerle hastalık son derece ağırlaşmış ve geciktirme çok şüpheli bir hale gelmiştir."

Atatürk'ün ölümünü takiben, Hıfzıssıhha Enstitüsü Müdürü Dr. Nuri Hakkı Aktansel tarafından yüzünün ve sağ elinin mulâjının yapılması.


--------------------------------------------------------------------------------

1938 - Ulu Önder Atatürk'ün ölümü perşembe saat: 9:05.

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu, Kurtuluş Savaşı'nın önderi ve ilk Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal Atatürk Dolmabahçe Sarayı'nda sabah saat 9.05'te 57 yaşındayken hayata gözlerini yumdu.

ATA ARTIK YOK - ATA'YI ANIYORUZ
Çağdaş Türkiye Cumhuriyet’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk hayata veda etti.
Uzun süre karaciğer rahatsızlığıyla boğuşan büyük önder Atatürk 10 Kasım 1938 günü saat 9.05’te öldü. Atatürk’ün naaşı, tahnit edilerek Dolmabahçe Sarayı salonunda özel bir katafalka yerleştirildi. Türk bayrağına sarılı ve başında silah arkadaşlarının nöbet tuttuğu tabutu, üç gün süreyle milletin ziyaretine bırakıldı.

Naaşı, 20 Kasım’da Ankara’ya getirildi. 21 Kasım’da büyük törenle Etnoğrafya Müzesi’ndeki geçici kabrine kondu. Cenaze törenine bütün dünya devletleri özel temsilciler gönderdi. Çanakkale’de ve diğer muharebelerde ona karşı savaşmış yabancı generaller törende bilhassa dikkati çekiyordu.10 Kasım 1953’te naaşı, Etnografya Müzesinden alınarak Anıtkabir’e nakledildi.

Ulu Önderimizi Saygıyla Anıyoruz

"Benim naçiz vücudum elbet bir gün toprak olacaktır,
ancak Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır."
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

• Atatürk'ün hayatı
• Tarihlerle Atatürk yıllığı

10 Kasım 1938 - Dünya Onu Yazdı

11 KASIM Tarihte Bugün




11 Kasım 1938
Atatürk'ün katafalkı başında Dolmabahçe Sarayı'nda generaller nöbet tutarken

11 Kasım 1927
Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Çankaya civarında bir at gezintisinde

31 Ekim – 13 Kasım 1918
Mustafa Kemal, Yıldırım Orduları Grup Komutanı iken


1938 - TBMM, İsmet İnönü'yü oy birliğiyle Cumhurbaşkanı seçti.
Büyük Önder Atatürk'ün ölümü üzerine, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı'na Malatya Milletvekili İsmet İnönü'nün seçilmesi (İsmet İnönü, 22 Mayıs 1950 tarihine kadar bu görevde kalmıştır).

Sürekli ve danışman hekimlerin, Atatürk'e tahnit yapılmasına dair raporu: "Atatürk'ün defnetme merasimi yapılıncaya kadar nâşın korunması için, gereken şekilde Gülhane Patolojik Anatomi Profesörü Dr. M. Lütfi Aksu tarafından tahnit yapılmasına karar verilmiş ve bu tahnit hemen yapılmıştır." (Raporda Hükümet adına Sağlık Bakanı Dr. Hulusi Alataş ve Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Dr. Asım Arar'ın da imzaları bulunmaktadır). Atatürk'ün nâşının, öğleden evvel -Gülhane Hastanesi Patolojik Anatomi hocası- Prof. Dr. Lütfi Aksu tarafından Dolmabahçe Sarayı'nda tahnit edilmesi. [Kocatürk]

ATATÜRK İÇİN NE DEDİLER...
Türkçe ve İngilizce (Tıklayınız...)
Dünya Basınında Ata'nın Ölümü (Tıklayınız...)

11 Kasım 1938 tarihinde çıkan gazetelerde, Atatürk için dünyanın duyduğu üzüntüyü dile getiren yazılarda, şu cümleler yer almıştı:

İNGİLTERE
London Times: “O’nun idaresi altında Türkiye, Avrupa’nın kıymetli bir üyesi oldu.”
Daily Telegraph: “Atatürk’ün inkılapları neslimizin fevkalade olayıdır.”
Daily Express: “Atatürk, Türkiye’yi hesaba katılması icap eden, kuvvetli bir memleket haline getirdi.”

ROMANYA
Universal: “Atatürk, zamanımızın en büyük devlet adamlarından biridir.”
Timpul: “Romanya, önünde hürmetle ve teveccühkar bir teessürle eğildiği bir dost kaybetmiştir.”
Romanya Gazetesi: “Büyük saygı hisleriyle Atatürk’ün hatırasını anıyoruz.”

YUNANİSTAN
Katemerini: “Her memleket, milleti zafer, vefa ve saadet yolunda ilerleten büyük adamlarına anıtlar dikecektir.”
Elefteron Vima: “O’nun adı dünya tarihinin kahramaları arasında, silinmez bir şekilde kalacaktır. Zira şahsiyeti kendi memleketinin hudutlarını aşmıştır.”
Messager Di Athens: “Çok, pek çok devrimler görüldü. Fakat hiçbiri Atatürk’ün cesaret ettiği ve muvaffak olduğu şeyi yapamadı.”
Akropolis: “Kılıcının şecaati, Atatürk’ün tek fazileti, tek şan ve şerefi değildir. O’nun barış zamanında yaptıkları, iradesinin kuvvetini ve fikirlerinin parlaklığını daha ziyade ispat etmiştir.”

RUSYA
İzvestia: “İsmi yeni Türkiye’nin bütün milli kurtuluş hareketine bağlı olan Kemal Atatürk’ün ölümü, Türk Milleti için büyük bir kayıptır. Türkiye’nin bütün samimi dostları ile yüksek adamın ve devrimizin dikkat çekici şahsiyetinin ölümünden, derin bir surette elem duymaktayız.”

ÇEKOSLOVAKYA
Çekoslovakya: “Atatürk’ün şahsında, yeni Türkiye’ye ruh veren bir adam kaybolmuştur. Bu derece yüksek yaradılışta bir adama sahip oluklarından dolayı gıpta ediyoruz.”

POLONYA
Polska Zbrozna: “Atatürk, zaferleriyle milletinin hayatında bugünkü yeni merhaleye yol açmıştır.”

FRANSA
Jour Eche De Paris: “Atatürk, hür ve müstakil bir Türkiye bırakıyor.”
Excelsoir: “Atatürk çok büyük bir şahsiyet, çok büyük bir komutan, politik bir dehadır.”
Figaro: “Atatürk, zaferlerinden tevazuyla bahsediyor, her şeyi çok derin görüyordu.” Ordre: “Kemal Atatürk, Türk devrimlerinin dehasıydı.”

BULGARİSTAN
Zora: “Kemal Atatürk, açık kıvılcımlı gözlerini hayata kapadı. Politik sahneden tükenmez bir enerji, kuvvetli bir sima çekiliyor.”

ARNAVUTLUK
Dirita: “Atatürk’ü, yeni Türkiye’nin kuruluşu yolunda katettiği şerefli merhaleleri ile anıyoruz.”
Stipi: “Atatürk, eski Türkiye’den modern bir devlet çıkarmıştır.”

MACARİSTAN
Uj Magyar: “Modern devlet adamları arasında yeni Türkiye’nin şefi, yüksek bir mevki işgal etmektedir.”
Pesti Naplo: “Bütün kainat büyük bir yasa katılıyor.”

ALMANYA
Fulkise Becbahter: “Atatürk, azimli bir hareketle milletini tahammül edilmez bir akıbetten kurtaran ve bütün dünyanın hayran kaldığı bir kalkınma yapan ilk devlet başkanı olmuştur.”

İTALYA
Gazeta Del Pololo: “Atatürk’ün ölümü ile dünya büyük bir liderini kaybetmiştir.”

FİNLANDİYA
Svenska Presse: “Atatürk, eserlerinin büyüklüğü bakımından dünyada çok önemli bir mevki işgal etmektedir.”

YUGOSLAVYA
Vrene: “Atatürk, bir defa cisminin toprağa düşeceğini, fakat cumhuriyetin ebedi olduğunu söylemiştir. Yugoslavya hükümeti, bu sözlerindeki hakikate inanmaktadır.”


--------------------------------------------------------------------------------

1938 - After Atatürk's death on November 10 1938, the Turkish parliament elects Ismet Inonu president of Turkey on November 11 1938.

World leaders and press pay tribute to Ataturk. (click here)


--------------------------------------------------------------------------------

1931 - Atatürk'ün, günü ve geceyi Marmara Köşkü'nde geçirişi.


--------------------------------------------------------------------------------

1930 - Fox Film Şirketi, Ankara Gazi Çiftliği’ni filme aldı.

Atatürk'ün, Fox Film Şirketi tarafından Ankara Gazi Orman Çiftliği'nin filme alınması nedeniyle Amerikan milletine hitaben bir konuşma yapması: "...Türk milleti, tabiatı gereği demokrattır. ..Esas hamuru demokrasi olan Türk milleti, demokrasinin kendisi olduğunu ispat etmiş olan Amerikalılara derin ve kuvvetli bir dostluk hisseder. Ümit ederim ki bu gözlem, iki millet arasındaki dostluğu kökleştirecektir. Yalnız bu kadarla kalmayacaktır, belki bütün insanlığı birbirini sevmeye ve bu müşterek sevgiye mâni olan mazi hurafelerini silmeye, dünyayı barış ve huzur alanına sokmaya vesile olacaktır."


--------------------------------------------------------------------------------

1928 - Millet mektepleri teşkilatına başlanması.

Atatürk'ün, Çankaya'da İsviçre Elçisi Martin Henri'nin güven mektubunu kabulü.


--------------------------------------------------------------------------------

1923 - Atatürk'ün, Çankaya'da, öğle yemeğinden sonra -göğsünde ve sol kolunda şiddetli ağrı ile seyreden- bir koroner spazmı geçirmesi ve Dr. Refik (Saydam) Bey'in tedavisiyle durumun normale dönüşü. [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda konuşması: "...İstanbul vilâyeti halen düşmanlarımız olan İtilâf Devletleri'nin işgali altındadır ve İstanbul, asırlardan beri fena bir idare makinesinin elinde hastadır, hasta olagelmiştir. Bu sebeple biz, başkent olan bu İstanbul'u, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin bir vilâyeti haline getirerek idare etmek istiyoruz." [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1921 - General Harington'un, İstanbul'dan İngiltere Savunma Bakanlığı'na raporu: "...İstanbul hükümeti aracılığıyla Mustafa Kemal'e yaklaşmak konusunda iyimser değilim. Tek kaygım şu ki, Mustafa Kemal Yunanlıların Anadolu'yu boşaltmaları ve Misak-ı Millî esasları gibi aşırı istekler ileri sürebilir."


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - Doğu Cephesi Karargâhı, Gümrü'ye taşındı.
Doğu Cephesi Komutanlığının Ermenilerin mütareke koşullarını kabul etmemesi nedeniyle, birliklerine harekata devam emri vermesi.

Fikriye Hanım'ın, İstanbul'dan vapurla Karadeniz Ereğlisi'ne gelişi, ilçe kaymakamı Naci Bey'in, durumu telgrafla Atatürk'e bildirmesi: "Fikriye Hanımefendi, bugün İstanbul'dan gelmiştir. ...Oraya ne suretle ve hangi yolla hareketi uygun görülürse, yüksek emrinizin beklendiği arz olunur." (Fikriye Hanım, Atatürk'ün üvey babası Ragıp Bey'in kardeşi Albay Hüsamettin Bey'in kızıdır. Bu yakınlık nedeniyle Atatürk'ü tanımış, onun da sevgisini kazanmıştı. Atatürk'ün iznini alarak Anadolu'ya geçtiği günlerde 23-24 yaşlarında olan Fikriye Hanım'ın, Atatürk'e karşı açığa vuramadığı bir sevgi ve aşk beslediği anlaşılmaktadır). [Kocatürk]

Başyaver Salih (Bozok) Bey'in, -Karadeniz Ereğlisi Kaymakamı Naci Bey aracılığıyla- Fikriye Hanım'a telgrafı: "Varışınızı şimdi haber alarak Ankara'ya hareket etmeniz, arkadaşlarımdan olup birkaç gün evvel buraya gelmek üzere Ereğli'ye geldiğini haber aldığım Mithat Beyle birlikte gelmeniz Kaymakamlığa yazılmıştır. ...Hareketinizin bildirilmesi Paşa Hazretlerinin arzuları gereğidir. Sizin de buna göre hareket etmeniz uygundur." (Fikriye Hanım, Mithat Bey'le beraber 13 Kasım 1920 gecesi Karadeniz Ereğlisi'nden vapurla İnebolu'ya, oradan da kara yoluyla -Kastamonu üzerinden- Ankara'ya gelmiştir. [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Birinci Dünya Savaşı sona erdi.
Almanya ile Müttefikler, I. Dünya Savaşı'nı bitiren anlaşmayı imzaladı.

Ahmet İzzet Paşa'nın istifası üzerine Tevfik Paşanın kabine kuruşu.

Tevfik Paşa kabinesinin kuruluşu, İngilizlerin Osmanlı hükümetinden Kars, Ardahan ve Batum'un boşaltılmasını istemesi.

Aralarında İsmail Canbulat, Tevfik Rüştü (Araş) Yunus Nadi ve Hüseyin Hüsnü Paşa'nın bulunduğu Teceddüt Fırkası resmen kuruldu.


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Germany signs an armistice ending the fighting on the Western Front.
This is considered the end of The First World War (although fighting continued on other fronts).


--------------------------------------------------------------------------------

1917 - Atatürk'ün, izinli olarak Halep'ten İstanbul'a hareketi.


--------------------------------------------------------------------------------

1917 - Ataturk, Commander of the 7th Army in Syria, returns to Istanbul.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, sabah Bitlis yakınında 15. Alay cephesini denetlemesi, saat 16.00'da tekrar Bitlis'e dönüşü.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Allied offensive on the Salonika Front.


--------------------------------------------------------------------------------

1914 - Osmanlı Devleti'nin İngiltere, Fransa ve Rusya'ya savaş ilanı.
Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı'nda İtilaf Devletlerine savaş ilan etti.

Osmanlı Devleti’nde I. Dünya savaşı için cihat çağrısı yapıldı.

I. DÜNYA SAVAŞI’NDA OSMANLI DEVLETİ
28 Temmuz 1914’te başlayan ve 11 Kasım 1918’de sona eren I. Dünya Savaşı’na, o dönemde siyasi, ekonomik, sosyal ve askeri yönden bunalım içindeki Osmanlı Devleti, Almanların ekonomik ve askeri yardım vaatleri ve İttihat ve Terakki Partisi önderleri Enver Paşa, Cemal Paşa ve Talat Paşa’nın şahsi kararları sonucunda katıldı. 2 Ağustos 1914’te önce gizli bir Osmanlı İmparatorluğu-Almanya ittifak anlaşması imzalandı. Aynı gün seferberlik ilan edildi. Akdeniz’de İngilizlerin baskısından kaçan Goben ve Breslaw (Yavuz ve Midilli) adlı Alman savaş gemilerinin, 27 Ekim 1914’te Karadeniz’e açılıp Sivastopol ve Odesa’yı bombalaması üzerine, Rus Ordusu 2 Kasım 1914’te doğudan taarruza geçti. İngiliz ve Fransız savaş gemileri 3 Kasım 1914’te Çanakkale Tabyalarını topa tutmaya başladı. Böylece, Osmanlı İmparatorluğu fiilen savaşa girdi. 5 Kasım’da, İngiltere ve Fransa Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etti. 11 Kasımda bütün Müslümanların Halifenin yanında düşmana karşı savaşa çağrılması anlamına gelen “Cihad-ı Ekber” halka duyuruldu. 1. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti 2.900.000 askeri silah altına aldı. Dört yıl süren savaş boyunca 253.000’i Çanakkale Cephesi’nde olmak üzere, toplam 400.000 şehit verildi. 1.050.000 asker de yaralandı veya esir düştü. Osmanlı İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı’nda 9 ayrı cephede mücadele verdi. 30 Ekim 1918’de Osmanlı Devleti Mondros Mütarekesi’ni imzalayarak savaştan çekildi.

12 KASIM Tarihte Bugün


31 Ekim – 13 Kasım 1918
Mustafa Kemal, Yıldırım Orduları Grup Komutanı iken


1938 - Cumhuriyet'in kurucusu, büyük komutan, eşsiz devlet adamı MUSTAFA KEMAL ATATÜRK İÇİN NE DEDİLER...
Türkçe ve İngilizce (Tıklayınız...)
Dünya Onu Yazdı (Tıklayınız)
Dünya Basınında Ata'nın Ölümü (Tıklayınız)


--------------------------------------------------------------------------------

1938 - World leaders and press pay tribute to Ataturk. (click here)


--------------------------------------------------------------------------------

1937 - Atatürk'ün, saat 17.00'de kız kardeşi Makbule Hanım'ın kaldığı köşke uğraması.

Atatürk'ün, Başbakan Celâl Bayar, İçişleri Bakanı Şükrü Kaya ve Bayındırlık Bakanı Ali Çetinkaya ile beraber saat 18.30'da Ankara'dan trenle -Diyarbakır yönünde- doğu seyahatine çıkışı.


--------------------------------------------------------------------------------

1936 - Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği'nin, Dışişleri Bakanlığı'nın 10.11.1936 tarihli yazısına cevabı: "Cumhurbaşkanı Atatürk'ün 19 Mayıs 1881 tarihinde doğmuş olduklarını arz ederim."


--------------------------------------------------------------------------------

1934 - Türkiye’de ilk kez bir kadın, belediye başkan yardımcısı oldu: Bursa Belediye Meclisi, Zehra Hanım’ı Başkan Yardımcılığı’na seçti.


--------------------------------------------------------------------------------

1931- Atatürk'ün, ünlü Türk pehlivanı Kurtdereli Mehmet'e takdir mektubu: "Seni cihanda büyük ün almış bir Türk pehlivanı tanıdım. Parlak başarılarının sırrını şu sözlerle açıkladığını öğrendim: 'Ben her güreşte arkamda Türk milletinin bulunduğunu ve millet şerefini düşünürdüm.' Bu dediğini en az yaptıkların kadar beğendim. Onun için senin bu değerli sözünü Türk sporcularına bir meslek ilkesi olarak kaydediyorum! Bununla, senden ve sözlerinden ne kadar memnun olduğumu anlarsın."

Atatürk'ün, Çankaya'da Finlandiya Elçisi V. Tanner'in güven mektubunu kabulü.

Atatürk'ün, akşam Yeni Sinema'ya giderek film izlemesi, saat 24.00'de Marmara Köşkü'ne gelerek geceyi burada geçirmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1929 - Yeni harflerle basılan ilk Türk posta pulları kullanıma girdi.


--------------------------------------------------------------------------------

1924 - Atatürk'ün, Çankaya'da akşama doğru eski Mısır Hidivi Abbas Hilmi Paşa'yı kabulü.

Atatürk'ün, İstanbul Darülfünunu profesörlerinden Fuat (Köprülü), Ali Nihat (Tarlan) Beyleri ve diğer bazı öğretim üyelerini kabulü.

Atatürk'ün, akşamüzeri Başbakan İsmet (İnönü) Paşa'ya daha sonra rahatsız bulunan Sağlık Bakanı Refik (Saydam) Bey'i evlerinde ziyareti.


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Türk delegasyonu Lozan'a vardı. İsmet Paşa, azınlıklarla ilgili suçlamaları reddetti.
Konferans 20 Kasım'a ertelendi.

İstanbul Kumandanlığına Selahattin Adil Paşa atandı.


--------------------------------------------------------------------------------

1921 - Cemal Paşa'nın, Moskova'dan Atatürk'e telgrafı: "...Enver ve Halil Paşaların Anadolu'da teşebbüs etmekte oldukları hususları öğrendim. Bu teşebbüslere son verdirmek için bütün mevcudiyetimle çalışıyorum."


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - Doğu cephesi kuvvetlerinin Arpaçay'ın doğusuna geçmeleri.

Ermenilerin Iğdır'ı boşaltarak Aras'ın kuzeyine çekilmeleri ve Iğdır'ın kurtuluşu.

Ermeniler'in boşalttığı Iğdır'a, Türk birlikleri girdi.


--------------------------------------------------------------------------------

1919 - Edirne'de bulunan I. Kolordu Komutanı Albay Cafer Tayyar Bey'in, Atatürk'e, Sivas'ta Heyet-i Temsiliye üyeleriyle komutanların yapacağı toplantıya durumu gereği gelemeyeceğini, hakkında gösterilen yakınlığa teşekkür ettiğini bildiren telgrafı.

1919 (12-13) - Atatürk'ün, Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın 9 Kasım 1919 tarihli telgrafına cevabı: "...Millî örgüte karşıt düşüncede bulunanlar ancak memleket ve millete düşman olanlardır! ...Bildirdiklerinizden anladığımıza göre, İstanbul Hükûmeti, millî örgütün varlığını ihtimal ki, gereksiz görüyor. Gerçekten durum bu merkezde olup millî örgüte ihtiyaç olmaksızın memleketi kurtaracak kuvvete sahip bulunuyorsa, ona göre gerekenlerin yapılmak üzere açıkça bildirilmesini, aradaki her türlü yanlış anlamanın giderilmesi için arz ve rica ederiz."


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Bir Fransız tugayının İstanbul'a girişi.


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Passage of Allied Fleet through the Dardenelles.
In keeping with the terms of the Turkish armistice, the Allied fleet passed through the Dardenelles on November 12th and arrived at Constantinople the next day.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, Bitlis yakınındaki -Yarbay Ali (Çetinkaya) Bey'in komuta ettiği- 14. Alay'ı denetlemesi ve geceyi Alay Karargâhımda geçirmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Allied offensive on the Salonika Front.


--------------------------------------------------------------------------------

1911 - Nuri (Conker) Bey'in İstanbul'dan vapurla İskenderiye'ye gelişi. [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1877 - Gazi Osman Paşa, Plevne’de teslim olmayacağını bildirdi.

Tam adı ‘Osman Nuri Paşa’ olan ve 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında, 3.Ordu’ya bağlı Garp Ordusu Komutanlığı görevini sürdüren Gazi Osman Paşa (doğ. 1833, ö. 1900); 12 Kasım’da, Osmanlı ordularının Plevne’de teslim olmayacaklarını bildirmişti. 20 Temmuz’da başlayıp yaklaşık 5 ay süren savaş sürecinde, 24 Ekim’e kadar Ruslara karşı direnen Osmanlı ordusu, bu tarihten sonra dış bağlantıların kesilmesi ve zorlu kış koşulları nedeniyle güç durumda kalmıştı. Osmanlı ordularının çaresiz durumundan yararlanmak isteyen Rus orduları Başkomutanı Nikola, 30 Ekim’de Osman Paşa’ya yazdığı mektupta, daha fazla kan dökülmemesi için teslim olmaları çağrısını yapmış; Osman Paşa da, 12 Kasım tarihli cevap mektubunda, teslim olmayacaklarını ve sonuna kadar dövüşeceklerini bildirmişti.

13 KASIM Tarihte Bugün



13 Kasım 1937 Cumhurbaşkanı Atatürk, Sivas Lisesinde geometri dersini verirken


13 Kasım 1937 Cumhurbaşkanı Atatürk, Sivas'ta


13 Kasım 1937 Başbakan Celal Bayar ile birlikte Sivas’ta karşılanışı


Cumhurbaşkanı Atatürk, Sivas Garı'ndan çıkarken (13 Kasım 1937)

1938 - Cumhuriyet'in kurucusu, büyük komutan, eşsiz devlet adamı MUSTAFA KEMAL ATATÜRK İÇİN NE DEDİLER...

(Türkçe ve İngilizce... tıklayınız...)


--------------------------------------------------------------------------------

1938 - World leaders and press pay tribute to Ataturk. (click here)


--------------------------------------------------------------------------------

1937 - Atatürk'ün, saat 9.40'da Sivas'a gelişi, bazı ziyaretleri, Sivas Kongresi'nin toplandığı salonu gezişi ve Çetinkaya'ya hareketi.


--------------------------------------------------------------------------------

1932 - Dr. Müfide Kazım ilk kadın Hükümet Tabibi oldu.


--------------------------------------------------------------------------------

1931 - Atatürk'ün, günü Marmara Köşkü'nde geçirmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1926 - Atatürk'ün, saat 16.00'da Çankaya'da, Vali başkanlığındaki Antalya Heyeti'ni kabulü.

Atatürk'ün, Ankara'nın başkent oluşunun 3. yıldönümü nedeniyle Çankaya'da Belediye Başkanı Haydar (Yuluğ) Bey başkanlığında Ankara Heyeti'ni kabulü ve söyledikleri: "...Ankaramızın hükümet merkezi olmasındaki karar, geçen olaylarla da doğrulanmıştır."


--------------------------------------------------------------------------------

1924 - Atatürk'ün, Milli Eğitim Bakanı Vasıf (Çınar) Bey'i Keçiören'deki evinde ziyareti.


--------------------------------------------------------------------------------

1923 - Atatürk'ün, Çankaya'da, öğle yemeğinden sonra bahçede gezinirken yeniden -göğsünde ve sol kolunda ağrı ile seyreden- bir koroner spazmı geçirmesi. (Bu durum üzerine İstanbul'dan Prof. Dr. Neşet Ömer (İrdelp) Bey Ankara'ya çağrılmıştır). [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - İstanbul'da Vahdettin'in maiyetinden ve işbirlikçilerinden 140 kişinin İngiliz Yüksek Komiserliğine sığınması.

Tekirdağ'ın kurtuluşu.

Saray'ın kurtuluşu.


--------------------------------------------------------------------------------

1921 - Atatürk'ün, Meclisle oluşan ikinci Grup'un faaliyetleri hakkında Kâzım Karabekir'e telgrafı: "...Bir kısım üye vardır ki, her vesile ile millî davaya önder olanların nüfuzunu ortadan kaldırmak, yetenekli ve namuslu askerî liderleri görevlerinden uzaklaştırmak ve sonuç olarak maddî ve manevî kuvvetleri kendilerine hizmet edecek bir yöne yöneltmek istiyorlar. Bugünkü güçlü liderlerinden ilgisini kesecek ordunun, herhangi bir vatanî görevi yapmaya elverişli nitelik ve niceliği kaybedeceğinin farkına varmaksızın ve yalnız hayale dayanan bir kötü niyetle çalışan bu ikinci grubun faaliyeti, kendilerince istenilen neticeyi verirse doğacak vaziyet, ordunun tamamen dağılması ve sonucunda vatanın mahvı demek olacağından bütün kuvvet ve kudretimizle bu fikir ile mücadele edilmektedir. Bu mücadeleye şiddetle devam edilecek, memleketin harap ve perişan olmasına uzanacak bu cereyanı durdurmak için gereken her şey yapılacaktır. Bununla beraber söz konusu azınlığın Meclis'te tehlikeyi gerektirecek bir kuvvet oluşturması şimdilik muhtemel değildir." [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - Albay Kazım Bey başkanlığındaki diplomatik heyetin Tiflis'e varışı.


--------------------------------------------------------------------------------

1919 (12-13) - Atatürk'ün, Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın 9 Kasım 1919 tarihli telgrafına cevabı: "...Millî örgüte karşıt düşüncede bulunanlar ancak memleket ve millete düşman olanlardır! ...Bildirdiklerinizden anladığımıza göre, İstanbul Hükûmeti, millî örgütün varlığını ihtimal ki, gereksiz görüyor. Gerçekten durum bu merkezde olup millî örgüte ihtiyaç olmaksızın memleketi kurtaracak kuvvete sahip bulunuyorsa, ona göre gerekenlerin yapılmak üzere açıkça bildirilmesini, aradaki her türlü yanlış anlamanın giderilmesi için arz ve rica ederiz."


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Müttefik donanmanın İstanbul'a gelişi.
I. Dünya Savaşı sonunda; Atatürk'ün ''Geldikleri gibi giderler''
dediği İtilaf Devletleri Donanması, İstanbul Boğazı'na demirledi.

İngiliz, Fransız, İtalyan ve Yunan gemilerinden oluşan İtilaf filosunun İstanbul'a gelmesi ve karaya kuvvet çıkarması. Adana'dan trenle İstanbul'a gelen Mustafa Kemal limanda gemileri görünce yaveri Cevat Abbas'a "Geldikleri gibi, giderler!" dedi.

Atatürk'ün, İstanbul'a gelişi ve deniz ortasında demirlemiş düşman donanmasını gördüğü zaman yaveri Cevat Abbas (Gürer) Bey'e söylediği söz: "Geldikleri gibi giderler!" (Cevat Abbas Gürer, bu sahneyi hatıralarında şöyle anlatmaktadır: "İstanbul'a geldiğimiz günü hiç unutmam. Şehrin çok hazin bir hali vardı. İstanbul, düşman donanmalarının limana girmeleri felâketinin matemini tutuyor, bu büyük matemine Atatürk'ü de ortak ediyordu. Atatürk'le ben, askerî ulaşıma ait bir köhne motor ile deniz ortasında yaslanan bir çelik ormanının içinden geçiyorduk. Atatürk'ün zarif dudaklarından "Geldikleri gibi giderler!" cümlesini işittiğim zaman, mütarekenin doğurduğu derin ve elemli ümitsizliği derhal unutmuştum. Cevabımda acele ettim: "Size nasip olacak, siz bunları kovacaksınız Paşam!" dedim. Gülümsedi, aziz başının içinde şekillenmeye başlayan vatanı kurtarma plânlarını bir an için yeniden geçiriyor gibi daldı, sonra: "Bakalım!" dedi. [Kocatürk]

Atatürk'ün, Pera Palas'a yerleşmesi. Atatürk, İstanbul'a gelişini takiben 15 gün kadar Pera Palas'ta kalmış, kısa bir süre de eski dostlarından Salih Fansa'nın evinde misafir edilmiştir. Daha sonra, Aralık ayı başlarında Şişli'de tuttuğu eve yerleşmiştir.

1918 - Mustafa Kemal'in Yıldırım Orduları grubu Komutanlığının lağvı üzerine İstanbul'a gelmesi.
31 Ekim 1918'de Yıldırım Orduları Grubu Komutanlığına getirildi. Bu ordunun kaldırılması üzerine 13 Kasım 1918'de İstanbul'a gelip Harbiye Nezâreti'nde (Bakanlığında) göreve başladı.


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Mustafa Kemal returns to Istanbul.

Allied forces arrive at Istanbul.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, 14. Alay Karargâhı'ndan hareketle Keltepe'ye gelişi; tümen, alay ve tabur komutanlarıyla görüşmesi, 11. Alay Karargâhı'na gelerek öğle yemeği yemesi, daha sonra Bitlis'e dönüşü.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Allied offensive on the Salonika Front.


--------------------------------------------------------------------------------

1915 - Field Marshal Horatio Kitchener, the Secretary of State for War, visits Gallipoli.

At about 1.40 pm on 13 November 1915 a small boat arrived at North Beach. From it stepped Field Marshal Lord Kitchener, Commander in Chief of the British Army. He had come to Anzac to see the positions there for himself. Kitchener spent just over two hours at Anzac surveying the Turkish line from Australian trenches inland of the Sphinx and at Lone Pine. Two days later, after further consultation with senior commanders, he recommended to the British War Cabinet that Gallipoli–Anzac, Suvla and Helles–be evacuated.

14 KASIM Tarihte Bugün



14 Kasım 1937
Atatürk’ün Malatya’ya gelişi ve karşılanışı


14 Kasım 1937
Atatürk’ün Malatya’ya gelişi ve karşılanışı

Cumhurbaşkanı Atatürk, Malatya'ya girerken (14 Kasım 1937)

Cumhurbaşkanı Atatürk'ün, Malatya'da karşılanışı (14 Kasım 1937)

14 Kasım 1937 Malatya'da karşılanışı

Atatürk, Celal Bayar ve Şükrü Kaya için Malatya’da yapılan bir karşılama töreni

A welcoming ceremony arranged for Atatürk, Celal Bayar, and Şükrü Kaya in Malatya
(November 14 1937)


1937 - Atatürk'ün, saat 13.00'de Malatya'ya gelişi, Mensucat Fabrikası ve Memleket Hastanesi inşaatlarını denetlemesini takiben Halkevi'ni ziyareti, saat 14.00'de Diyarbakır'a hareketi.


--------------------------------------------------------------------------------

1935 - Atatürk'ün, akşamüzeri otomobille Cebeci ve Keçiören taraflarında bir gezinti yapması.


--------------------------------------------------------------------------------

1934 - TBMM'de yerel seçimlerin yapılması yolunda karar alındı.


--------------------------------------------------------------------------------

1931 - Atatürk'ün, akşam Yeni Sinema'ya giderek film izlemesi, saat 24.00'de Marmara Köşkü'ne gelerek geceyi burada geçirmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1925 - Sivas'ta duvarlara şapka aleyhine yazılar yazıldı.

Atatürk'ün Mütareke'de Şişli'de oturduğu evin cephesine merasimle bir plâka konulması.


--------------------------------------------------------------------------------

1923 - Prof. Dr. Neşet Ömer (İrdelp) Bey'in, İstanbul'dan Ankara'ya gelişi ve Çankaya'da Atatürk'ü muayenesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1921 - Ankara'da, Afgan Elçiliğinde Azerbaycan Elçisi Abilof şerefine verilen ziyafette, Abilof'un söylevine Atatürk'ün cevap konuşması.


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - Doğu Cephesindeki milli kuvvetlerin Ermenileri yenerek Dahne sırtların çıkışı.


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - Venizelos defeated in Greek elections, King Constantine returns. General Papoulas assumes command of Greek forces in Anatolia.


--------------------------------------------------------------------------------

1919 - Atatürk'ün, Suriye ve Kilikya'daki işgal kuvvetlerinin değiştirilmesi hakkında İngiliz-Fransız anlaşması nedeniyle, Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyetlerine ve basına genelgesi: "İngilizler, Fransızlarla 1916 yılında imzaladıkları antlaşmayı esas kabul ederek bu yıl Eylül'ün onbeşinci günü "Suriye Anlaşması" adıyla milletin tarihine yeni bir zulüm ve tecavüz sayfası daha ilâve ettiler. Milletimiz Erzurum ve Sivas Kongreleriyle mukaddes ve meşru hukukunu savunma hususundaki azim ve kararını cihana ilân etmişti. Bu sebeple bu ve bu gibi varlığımıza ve meşru bağımsızlığımıza kasteden caniyane kararlara asla boyun eğmeyecektir!"


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Atatürk'ün, Pera Palas'ta İngiliz gazetecisi Ward Price ile görüşmesi.
Atatürk'ün Pera Palas'ta Rauf (Orbay) Bey ile görüşmesi. Atatürk'ün, Rauf (Orbay) Bey'le beraber Sadrazamlıktan istifa eden Ahmet İzzet Paşa'yı ziyareti ve görüşmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, -öksürükten rahatsızlığı nedeniyle- günü Bitlis'teki Karargâhı'nda geçirmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Allied offensive on the Salonika Front.


--------------------------------------------------------------------------------

1915 - Bulgaria declares war on Serbia.


--------------------------------------------------------------------------------

1913 - Osmanlı-Yunanistan Atina Barış Antlaşması.

İkinci Balkan Savaşı'ndan sonra, Yunanistan ile Osmanlı Devleti arasında Atina Antlaşması imzalandı.


--------------------------------------------------------------------------------

1911 - Fuat (Bulca) Bey'in, İstanbul'dan vapurla İskenderiye'ye gelişi.

15 KASIM Tarihte Bugün


15 Kasım 1937
Cumhurbaşkanı Atatürk, Ergani'de

15 Kasım 1937
Cumhurbaşkanı Atatürk, Ergani'de

15 Kasım 1937
Cumhurbaşkanı Atatürk, Ergani'de

1937 - Atatürk'ün, saat 18.00'de Diyarbakır'a gelişi, Halkevi ve Orduevi'ni ziyareti, Halkevi'nde orkestra tarafından şerefine verilen konseri dinledikten sonra kısa konuşması:" Yirmi sene sonra tekrar Diyarbakır'da bulunuyorum. Dünyanın en güzel ve en modern binası içinde, modern, nefis bir müziği dinleyerek... İnsanlığın uygar bir halkı huzurunda, bu halkın evinde duyduğum zevk ve saadetin ne kadar büyük olduğunu elbette takdir edersiniz. Bunu kaydetmekle bahtiyarım."


--------------------------------------------------------------------------------

1931 - Atatürk'ün, günü Marmara Köşkü'nde geçirmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Vahdettin, İngiliz General Harrington'a haber gönderip, hayatının tehlikede olduğunu söyleyerek, yardım istedi.


--------------------------------------------------------------------------------

1921 - Türk birlikleri Yunanlılardan geri aldıkları Menderes nehrinin Batı dirseğinde mevzilendi.

Malta'dan dönen Rauf Bey'in TBMM'ne katılışı.

Malta'dan dönen Kara Vasıf meclise takdim edildi. "Malta Sürgünleri" meclisin doğal üyesi sayıldı.


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - Doğu Cephesindeki milli kuvvetlerin Ermenileri yenerek Dahne sırtların çıkışı.

Şeyh Sunusi (Libya) Ankara'ya geldi.

Islahiye kurtuldu.


--------------------------------------------------------------------------------

1919 - Anzavur kuvvetleri Albay Kazım (Orbay) ve Bekir Sami Bey tarafından çevrildi ve Susurluk'a kaçmak zorunda kaldı.

Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyetlerine, itilâf temsilcileri katında İzmir'in boşaltılmasına dair müracaatta bulunulması hakkında genelgesi.

Atatürk'ün, Erzurum Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyeti Başkanlığı'na telgrafı: "...Kabine'nin âciz tavrı bizi de düşündürüyor. Fakat yeniden kabine buhranı çıkarmak, belki bunlardan da fenalarının gelmesine sebep olabileceğinden şimdilik uygun görülmüyor. İzlediğimiz esas, zaman kazanmak, Millî Meclisin toplanmasını temin etmek, millî örgütü memleketin her tarafına yaymaktır."


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - İtilaf Devletleri'ne mensup askeri birlikler Boğaz'daki müstahkem mevkileri işgal etti.

Atatürk'ün, cuma selâmlığını takiben mahfil-i hümayun'da Padişah Vahdettin tarafından kabulü.

Mustafa Kemal Padişah Vahdettin ile görüştü. Kabinede yeralmak isteyen Mustafa Kemal'in bu isteğini Vahdettin soğuk karşıladı.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, Bitlis'te günün büyük kısmını -öksürükten rahatsızlığı nedeniyle- istirahat ederek geçirmesi, akşama doğru 5. Tümen Baştabipliği ve idare Başkanlığı dairelerini gezerek incelemelerde bulunması.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Allied offensive on the Salonika Front.


--------------------------------------------------------------------------------

1915 - After bitter disputes over the failed Dardanelles Campaign, Winston Churchill resigns from the Government, House of Commons, 15 November 1915.

Although Winston Churchill was First Lord of the Admiralty until May 1915, Churchill was to pay the price for the bloody failure of the Dardanelles Campaign– it was Churchill who proposed the expedition to the War Council and, as a result, he was held responsible for its failure. Churchill was dismissed from his post at the Admiralty and made Chancellor of the Duchy of Lancaster.

In 1915, when Churchill became an enthusiast for the Dardanelles expedition as a way out of the costly stalemate on the Western Front, he had to proceed against Adm. Sir John Fisher's disapproval (the campaign aimed at forcing the Turkish Straits and opening up direct communications with Russia). When the naval attack failed and was called off on the spot by Admiral. J. M. de Robeck, the Admiralty war group supported de Robeck rather than Churchill. Churchill came under heavy political attack, which intensified when Fisher resigned. Source: Encyclopedia - Britannica Online Encyclopedia


--------------------------------------------------------------------------------

1915 - The United Kingdom declares war on Bulgaria.


--------------------------------------------------------------------------------

1911 - Atatürk'ün, İskenderiye'den -Şerif takma adıyla- Selanik'te Salih (Bozok) Bey'e mektubu: "...Ben seyahatin bir noktasında tedavi için İskenderiye'ye geldim, iyileşmek üzereyim. Bir kaç gün sonra tekrar yola çıkacağım."

Nuri (Conker) Bey'in İskenderiye'den, Selanik'te Salih (Bozok) Bey'e mektubu: "...Burada bir hemşehri daha bulduk: Bizim Şerif (Mustafa Kemal). Kendisinin evvelce buralara geldiğini biliyordum; fakat burada kalacağını tahmin etmiyordum. Kendisi burada hastalanmış, yolculuğa devama muvaffak olamayarak hastaneye yatmış. Şimdi tedavi olunmaktadır. Kendisini gördüm. Hastalığı ehemmiyetsizdir. Üç, dört güne kadar çıkacaktır. Beraber seyahat edeceğiz." [Kocatürk]

16 KASIM Tarihte Bugün


16 Kasım 1937
Ali Çetinkaya ve Sabiha Gökçen'le Diyarbakır'da incelemelerde

16 Kasım 1937
Cumhurbaşkanı Atatürk, Diyarbakır'da inceleme yaparken

16 Kasım 1937
Cumhurbaşkanı Atatürk, Diyarbakır'da

16 Kasım 1937
Cumhurbaşkanı Atatürk, Diyarbakır'da

1938 - Atatürk'ün Türk bayrağına sarılı tabutunun, Dolmabahçe Sarayı'nın büyük tören salonunda bir katafalk üzerine yerleştirilerek milletin ziyaretine bırakılması (tabut 18 Kasım 1938 akşamına kadar burada kalmıştır). (19 Kasım Dolmabahçe Sarayı tören salonunda Atatürk'ün cenaze namazı kılınmıştır. Cenaze namazını İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim üyelerinden Ord. Prof. Şerafettin Yaltkaya kıldırmıştır). [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1937 - Atatürk'ün, Diyarbakır'da 3. Umumî Müfettişliği, Valiliği, Kolordu Karargâhı'nı, Hava Alanı'nı ve 20 yıl önce Diyarbakır'da iken kaldığı Karargâh binasını ziyareti.

Atatürk'ün, Irak ve İran sınırlarına ulaşacak olan Diyarbakır-Cizre demiryolu hattının temel atma töreninde bulunması.

Atatürk'ün, saat 18.45'te Diyarbakır'dan trenle Elâzığ'a hareketi ve gece Elazığ'a gelişi.


--------------------------------------------------------------------------------

1932 - Çankaya'da akşam, Atatürk'ün sofrasında, Abdülhak Hâmit (Tarhan) ve eşi Lüsyen Hanım'ın da davetli olarak bulunması.


--------------------------------------------------------------------------------

1931 - Atatürk'ün, öğleden sonra Marmara Köşkü'nden Çankaya'ya dönüşü.


--------------------------------------------------------------------------------

1930 - Fethi (Okyar) Bey'in, Serbest Cumhuriyet Partisi'nin kendisini kapattığına dair bildirgeyi Atatürk'ün bilgisine sunması. (Kapatma bildirgesi 17 Kasım 1930 günü ilân edilmiştir).


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Vahdettin'in Halife-i Müslimin imzasıyla, işgal orduları başkomutanı Harrington'a sığınma mektubu: "İstanbul'da hayatımı tehlikede gördüğümden, İngiltere devlet-i fahimesine iltica ve bir an evvel İstanbul'dan başka bir yere naklimi talep ederim efendim."

İşgal Orduları Başkomutanı General Harrington'a yazıyla başvuran Padişah Vahdettin, İstanbul'da hayatını tehlikede gördüğünü ve İngiltere'ye sığınmak isteğini bildirdi.

Poincare’nin İsmet Paşa’yı Paris’te ziyareti.


--------------------------------------------------------------------------------

1921 - Cemal Paşa'nın, Moskova'dan Atatürk'e mektubu: "...Enver Paşa'yı Buhara'dan geri alamazsam bütün birbuçuk senelik çalışmamı mahvetmiş olacağım. Buna muvaffak olmak için olanca şiddetimle çalışıyorum."


--------------------------------------------------------------------------------

1919 - Gümülcüne'de halk temsilcilerinin katılımıyla bir kongre toplanması ve Batı Trakya'nın gelecekteki durumunun görüşülmesi, (Gümülcüne Kongresi).

Atatürk'ün başkanlığında, Heyet-i Temsiliye üyeleriyle bir kısım komutanların Sivas'ta toplanmaları. (Bu görüşmeler 28 Kasım 1919'a kadar devam etmiştir). Atatürk'ün, Heyet-i Temsiliye üyeleriyle bir kısım komutanların Sivas'taki müşterek toplantısının birinci birleşiminde söyledikleri: "...Millî Meclisin her türlü güvenlik şartlarını taşıyan bir yerde toplanması gerekir."

Mustafa Kemal Paşa, Heyeti Temsiliye adına Harbiye Nezareti’ne sunduğu öneride; Batı Anadolu'daki kuvvetlerin üç cephe üzerinde tertiplenmesi ve ordu tarafından desteklenmesi gerektiğini bildirdi.

Atatürk'ün, Antep, Maraş ve Urfa'nın İngiliz işgalinden Fransız işgaline devredilmesi nedeniyle İtilâf Devletleri temsilcilerine protestosu: "...Yunanlılara işgal ettirilen Aydın vilâyetindeki öldürme ve imha facialarının şimdi de Ermenileri âlet eden Fransızların işgal ettiği Adana vilâyetinde, Maraş, Urfa ve Antep'te aynen işlenmesi, bütün bu siyasî haksızlıklara bir ilâve teşkil ediyor. İtilâf Devletleri'nin yapmış ve yapmakta olduğu haksız davranışları şiddetle protesto eder ve onların memleketimiz ve milletimiz için daha insanî ve daha adaletli duygulara, arzularıyla dönmelerini temenni ederiz. Milletimiz, topraklarının ayrılması ve taksimine ve esarete düşmeye razı olmaktansa bütün maddî ve manevî kuvvetleriyle varlığını ve meşru hukuku*nu korumada kararlılıkla devam ve ısrar edecektir. Bu meşru ve kutsal kararda milletimizin bütün anlamıyla beraber olduğunu İtilâf Devletleri'ne haber vermek isteriz. Bu hususta milletimizin yükselen meşru sesini duymak iste*meyerek tutulan insanlık dışı yolda devamın verebileceği sonuç, pek acı olabilir!"

Atatürk'ün, Harbiye Nazırı Cemal Paşa'ya, Kuva-yi Milliye erlerinin yedirilme, giydirilme, donatım ve gereken silâhlarının Nezaret'çe teminini isteyen telgrafı. (Cemal Paşa'nın cevabı: 24.11.1919). [Kocatürk]

Balıkesir'de İzmir'in Doğru Gazetesinin yayına başlaması.
Mustafa Necati ile Vasıf ve Esat (Çınar) kardeşlerin çıkardığı "İzmir'e Doğru" adlı gazete, Balıkesir’de yayımlanmaya başladı.


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Bakü, Türk orduları tarafından tahliye edildi.

Atatürk'ün, Pera Palas'ta Çanakkale savaşlarına katılmış olan İngiliz Generali William Birdwood ile görüşmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1917 - Başkomutan Vekili ve Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın, Atatürk'e, beraberinde Suriye cephesinden dönen bazı subayların geliş sebebini soran telgrafı.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, Bitlis'te 5. Tümen Komutanı Albay Ali Fuat (Cebesoy) Bey'i makamında ziyareti, hastaneleri denetlemesi hastaları ziyaret etmesi, daha sonra Şerefiye Camii'ni gezmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Allied offensive on the Salonika Front.


--------------------------------------------------------------------------------

1915 - France declares war on Bulgaria.

17 KASIM Tarihte Bugün



17 Kasım 1937
Cumhurbaşkanı Atatürk, Elazığ'da Dördüncü Umumî Müfettişlik binası önünde

17 Kasım 1934
Cumhurbaşkanı Atatürk, Tunceli Pertek’de Singeç Köprüsünün açılış töreninde

Elazığ İstasyonunda karşılama töreni (17 Kasım 1937)

Cumhurbaşkanı Atatürk, Pertek'te öğrencilerle konuşurken (17 Kasım 1937)

Cumhurbaşkanı Atatürk, Tunceli Pertek Halk Evi önünde (17 Kasım 1937)

Cumhurbaşkanı Atatürk, Tunceli Pertek'te, Singeç Köprüsü'nden geçerken
(17 Kasım 1937)

Cumhurbaşkanı Atatürk, 17 Kasım 1934 Pertek'te Singeç Köprüsü'nde dinlenirken

1937 - Atatürk'ün, sabah Elazığ'da 4. Genel Müfettişliği ziyareti, daha sonra Tunceli'nin Pertek kazasına hareket ederek Murat nehri üzerinde Singeç Köprüsü'nü hizmete açışı, buradan Pertek'e gelişi, saat 19.00'da Elazığ'a dönüşü.


--------------------------------------------------------------------------------

1934 - Matbuat Umum Müdürlüğü'nün, Atatürk'ün basına bir dileğini ileten bildirisi: "Gazetelerde öz Türkçe yazıların, başmakale yerinde bölünmeden ve öteki yüzlere atılmadan yazılmasını Cumhurbaşkanı, gazete sahibi arkadaşlarından dilemektedir. Gazetenin en başındaki öz Türkçe yazı, siyasî başmakale olabileceği gibi, gazetelerin dil inkılâbına yardım olarak yazdıkları örnek yazılar da olabilir. Bu düzenin, gazetelerde en uzak yedi gün içinde başlayabileceğini Cumhurbaşkanı, arkadaşlarının özeninden beklemektedir."


--------------------------------------------------------------------------------

1931 - Atatürk'ün, akşam Maraş Milletvekili Mithat (Şayiam) Bey'in evine gelişi, akşam yemeğini burada yemesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1930 - Serbest Cumhuriyet Fırkası kendini feshetti. (kuruluş: 12 Ağustos 1930).

Atatürk'ün, yurt gezisine çıkmak üzere trenle Ankara'dan Kayseri'ye hareketi.


--------------------------------------------------------------------------------

1930 - Republican Free Party dissolves itself (formed on August 12 1930).


--------------------------------------------------------------------------------

1925 - Atatürk'ün, Türk Antropoloji Dergisi'nin ilk sayısının gönderilişi nedeniyle Dr. Nurettin Ali (Berkol) Bey'e teşekkür mektubu: "Türk'ü ve Türk toplumunu tetkik amacını güden kuruma kıymetli çalışmalarında başarılar temenni ederim."


--------------------------------------------------------------------------------

1924 - Başkanlığını Kazım Karabekir Paşa'nın, genel sekreterliğini Ali Fuat Paşa'nın (Cebesoy) yaptığı, yönetim kurulunda Mersin mebusu Besim Bey, Trabzon mebusu Muhtar Bey, Erzurum mebusu Rüştü Paşa, Bursa mebusu Necati Bey, Ordu mebusu Faik Bey ile Dr. Adnan Bey gibi isimlerin bulunduğu Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kuruldu.

Yeni parti, Meclisin ikinci döneminde Cumhuriyet Halk Fırkası'ndan ayrılan milletvekillerinin katılması ile Meclis içinde kuruldu. Fırka'nın başkanı General Kazım Karabekir, İkinci Başkanı H.Rauf Orbay (eski başbakan) ve genel sekreteri de Ali Fuat Cebesoy'du.

Terakkiperver Cumhuriyet Partisi'nin kuruluşu.
Başlıca kurucuları: Kâzım Karabekir, Ali Fuat (Cebesoy), Rauf (Orbay), Adnan (Adıvar), Refet (Bele) vb. Partinin Genel Başkanlığını Kâzım Karabekir, Genel Sekreterliği'ni Ali Fuat (Cebesoy) üslenmiştir. (Terakkiperver Cumhuriyet Partisi, 3 Haziran 1925'te Bakanlar Kurulu kararıyla kapatılmıştır). [Kocatürk]

Atatürk'ün, Çankaya'da İran Elçisi Mirza Sadek Tababai'nin güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.


--------------------------------------------------------------------------------

1924 - Progressive Republican Party formed.


--------------------------------------------------------------------------------

1923 - Atatürk'ü muayene edişini takiben Ankara'dan İstanbul'a dönen Prof. Dr. Neşet Ömer (İrdelp) Bey'in gazetecilere demeci: "Gazi Paşa, çok çalışmadan dolayı biraz yorgunluk belirtileri göstermişlerdir; fakat 6 günlük bir istirahatten sonra tamamiyle sağlığına kavuşmuştur. Bu sebeple kendisinin rahatsızlığı "anjin de puatrin" ve benzeri bir hastalık değildir. Gazi Paşa'nın rahatsızlığına tıp terminolojisinde 'yorgunluk' denir." [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Vahdettin'in, İstanbul'dan Malta'ya kaçışı.
Mehmet Vahdettin'in bir İngiliz gemisi ile İstanbul'dan kaçışı. Son padişah VI. Mehmed Vahdettin sabaha karşı, yanındakilerle birlikte bir İngiliz ambulansıyla Tophane'ye getirilerek, buradan bir istimbotla Malaya zırhlısına bindirildi. Zırhlı dört gün sonra Malta'ya varacaktır.

Atatürk'ün, Vahdettin'in kaçışı üzerine İstanbul'da bulunan Refet Paşa'ya telgrafı: "Emanetleri korumak önemlidir, İngilizler emanetleri ancak silâh kullanarak ve kan dökerek almalıdırlar. Bu hususta gerekenlere, bu açıdan kesin emirler verilmelidir."

Mürefte'nin kurtuluşu.


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Last sultan, Vahdettin, flees from Istanbul on board a British warship.


--------------------------------------------------------------------------------

1921 - Rauf Bey'in Nafıa Vekilliğine seçilişi.


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - Ermenilerin kendilerine daha önce bildirilen mütareke koşullarını kabul etmeleri. Ermeniler ateşkes için önerilen bütün koşulları kabul etti.


--------------------------------------------------------------------------------

1919 - Atatürk'ün, Heyet-i Temsiliye üyeleri ile bir kısım komutanların müşterek toplantısının ikinci birleşiminde söyledikleri: "Eğer uygun görürseniz, milletvekilleri İstanbul'a gitmeden önce onları aydınlatmak ve bazı temel ilkelerimizi kendilerine anlatmak, bu amaçla toplanacakları yerleri belirtmek üzere şimdiden bir yönetmeliğin esaslarını kararlaştıralım."


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Türk Birliklerinin Bakü'yü boşaltması ve İngilizlerin işgali.

Atatürk'le yapılan bir görüşmenin, Minber gazetesinde yayımlanması "...Ben en iyi siyasetin, her türlü anlamıyla en çok kuvvetli olmakta bulunduğunu kabul ederim. En çok kuvvetli olmak sözünden amacım, yalnız silâh kuvveti olduğunu zannetmeyiniz. Aksine, asker olmama rağmen bu, bence kuvvet bileşkesini oluşturan etkenlerin sonuncusu dur. Benim belirtmek istediğim moral, bilim, ahlâk ve teknoloji bakımlarından kuvvetli olmaktır. Bu saydığım niteliklerden yoksun olan bir milletin bütün fertlerinin en son silâhlarla donatıldığını farz etsek bile kuvvetli olduğunu kabul etmek doğru olmaz."

Atatürk'ün, Harbiye Nazırı Abdullah Paşa'yı ziyareti.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, günü Bitlis'te Karargâhı'nda geçirmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Allied offensive on the Salonika Front.


--------------------------------------------------------------------------------

1914 - Rus donanmasının, Trabzon'u bombardımanı.


--------------------------------------------------------------------------------

1912 - Bulgarların, İstanbul'a girme amacıyla Çatalca taarruzu, fakat yenilgiye uğramaları.

18 KASIM Tarihte Bugün



Kayseri Lisesi öğrencileri arasında... 18 Kasım 1930

Atatürk, Elazığ İstasyonu'ndan ayrılırken (Kasım 1937)

1937 - Atatürk'ün, Elazığ'dan hareketle saat 15.30'da Narlı istasyonuna gelişi, trenden inerek istasyondaki halkla sohbeti ve Adana'ya hareketi.

Dersim Ayaklanması bastırıldı.


--------------------------------------------------------------------------------

1936 - Atatürk'ün, Çankaya'da Alman İktisat Bakanı Dr. Schacht'ı kabulü.

Filyos-Çatalağzı demiryolu hattı işletmeye açıldı.


--------------------------------------------------------------------------------

1933 - Darülfünun'un yerini alan "İstanbul Üniversitesi" ilk defa öğretime açıldı.


--------------------------------------------------------------------------------

1930 - Atatürk'ün, Ankara'dan Kayseri'ye gelişi, şehirde Belediye'yi, Komutanlığı, Cumhuriyet Halk Partisi'ni ve Lise'yi ziyareti.


--------------------------------------------------------------------------------

1927 - Ankara Telsizi (radyosu) yayına başladı.


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Abdülmecit Efendi'nin, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararıyla halife seçilmesi. Kaçan Vahdettin'in yerine Meclis'te yapılan oylama sonucunda Abdülmecid Efendi halife olarak seçildi.

Uzunköprü ve Şarköy'ün kurtuluşu.

Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin gizli oturumunda, yeni halife seçilmesi ve halifenin yetkileri konusunda ileri sürülen bazı iddialara cevabı: "...Türkiye halkının kayıtsız şartsız egemenliğine sahip olduğunu bir defa daha ve kesinlikle tekrar ediyorum. Egemenlik, hiçbir mana, hiçbir şekil ve hiçbir renkte ve belirtide iştirak kabul etmez. Unvanı halife olsun, ne olursa olsun, hiç kimse bu milletin mukadderatına ortak olamaz." [Kocatürk]

Atatürk'ün, İstanbul'da bulunan Refet Paşa'ya halifenin durumu hakkında direktifleri: "Abdülmecit Efendi, "Halife-i Müslimîn" unvanını kullanacaktır. Bu unvana, başka sıfat ve kelime ilâve edilmeyecektir. Âlem-i İslâm'a duyurulmak üzere yayımlayacağı bildirgede Türkiye Devleti'nin ve Büyük Millet Meclisi'nin ve Hükûmeti'nin hususî niteliği ve idare şeklinin, Türkiye halkı ve bütün İslâm âlemi için en faydalı ve en uygun olduğu anılacak ve belirtilecektir."


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - Ermenistan'la Ateşkes Anlaşması imzalandı.

T.B.M.M., Emperyalizme karşı bildirisini (beyanname) yayınladı.


--------------------------------------------------------------------------------

1919 - Atatürk'ün, Heyet-i Temsiliye üyeleri ile bir kısım komutanların müşterek toplantısının üçüncü birleşiminde söyledikleri: "Millî Meclis İstanbul'da toplanacağına göre Mebusan Meclisi'nde, millet ve memleketin haklarını tüzük ve bildirilerimizdeki temel ilkelere uygun bir tarzda savunabilmek için bir grup oluşturmamız gerekiyor."


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Atatürk'ün, Meclis-i Mebusan'ın kapatılacağı söylentileri üzerine Vakit gazetesi muhabiri Ahmet Emin (Yalman) Bey'e demeci: "...Her halde millet ve memleketimizin pek ziyade muhtaç olduğu barışı gerçekleştirecek hükümetin bugünkü Meclis-i Mebusan'ımıza dayanması bir zorunluk olmaktadır."


--------------------------------------------------------------------------------

1917 - Atatürk'ün, Enver Paşa'nın 16.11.1917 tarihli telgrafına cevabı: "Beraberimde bir kurmay subayı aldığım hakkındaki ifade doğru değildir. Ben yalnız yaverlerimi beraber aldım."


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, Bitlis'te Şeyh Küfrevî'nin türbesini ziyareti, bazı tarihî yerleri gezişi, daha sonra ikametgâhına dönüşü, akşam yemeğini Ali Fuat (Cebesoy) Bey'le beraber yemesi.

Atatürk'ün, İstanbul'da bulunan, annesi Zübeyde Hanım'dan mektup alışı.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Allied offensive on the Salonika Front.


--------------------------------------------------------------------------------

1914 - Bahriye Nazırı Cemal Paşa'nın -nazırlık görevi üzerinde kalmak üzere- Suriye'de 4. Ordu Komutanlığı'na atanması.


--------------------------------------------------------------------------------

1913 - Belkıs Şevket Hanım, tek motorlu üstü açık tayyareye binme cesareti gösteren ilk kadın oldu. Belkıs Hanım İstanbul üzerinde uçarken aşağı attığı kartlarda Osmanlı Mudafaa-i Hukuk-u Nisvan Derneği üyelerine selam yolluyordu.

(Müdafaa-i Hukuk-u Nisvan Cemiyeti -Osmanlı Kadınının Hakkını Savunma Derneği- 28 Mayıs 1913’te kuruldu).

Milli Mücadele döneminde kadınlar direnişte erkeklerden geri kalmayacaklarını gösterdiler. Gerçi savaş meydanlarında vuruşan yine erkeklerdi ama Türk kadınları gerek cephe gerisindeki destekleriyle ön safta yer aldılar. Ama bu dönem özellikle yurtiçinde ve yurtdışında ulusal direnişin kitlelere anlatılmasını sağlama ve kamuoyu desteğinin temini konusunda kadınların erkeklerden daha etkili olduğunu gösterdi. Nitekim Halide Edip içeride ve dışarıda Milli Mücadele'nin önderleri kadar tanınıyordu. Şu sözler Mustafa Kemal'in 1923'te Konyalı kadınlara hitabından: "Son senelerin hummalı fedakârlıklarla dolu mücadele hayatında milleti ölümden kurtararak bağımsızlığa götüren yolda her ferdin çalışması, gayreti gerekmiştir. Ama en fazla anılması ve şükran duyulması gereken himmet Anadolu kadınının ortaya koyduğu yüksek fedakârlıktır. Dünyanın hiçbir yerinde hiçbir milletinde Anadolu kadınından daha yüksek gayret gösteren kadınlardan bahsetmenin imkânı yoktur. Dünyada hiçbir milletin kadınları, biz Anadolu kadınlarından daha fazla çalıştık, milletimizi kurtuluşa ve zafere götürmekte Anadolu kadını kadar hizmet ettik, diyemez."

19 KASIM Tarihte Bugün



19 Kasım 1937
Adana Kız Enstitüsü’nde tarih derslerinde

Cumhurbaşkanı Atatürk, Adana İsmet Paşa Kız Enstitüsünde
(19 Kasım 1937)

Cumhurbaşkanı Atatürk, Adana İsmet Paşa Kız Enstitüsünde el sanatı çalışmalarını izlerken
(19 Kasım 1937)

Cumhurbaşkanı Atatürk, Adana İsmet Paşa Kız Enstitüsünde tarih dersinde
(19 Kasım 1937)

Cumhurbaşkanı Atatürk, Adana'da İsmet Paşa Kız Enstitüsünün önünde
(19 Kasım 1937)

19 Kasım 1937
Mersin gezisinde karşılanışı

Cumhurbaşkanı Atatürk, Mersin'de öğretmen ve öğrencileri selâmlarken
(19 Kasım 1937)

Cumhurbaşkanı Atatürk, Mersin'de
(19 Kasım 1937)

Cumhurbaşkanı Atatürk, Mersin'de
(19 Kasım 1937)

1938 - Atatürk'ün naaşı, İstanbul'dan Ankara'ya, hazin bir törenle yola çıkarıldı.

Sabah, Dolmabahçe Sarayı tören salonunda Atatürk'ün cenaze namazının kılınması.
Cenaze namazını İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim üyelerinden Ord. Prof. Şerafettin Yaltkaya kıldırmıştır.

Atatürk'ün tabutunun, saat 8.21'de Dolmabahçe Sarayı'ndan top arabasına konularak törenle Sarayburnu rıhtımına, buradan Zafer torpidosu aracılığıyla Yavuz zırhlısına nakledilmesi, daha sonra bu gemi ile İzmit'e getirilişi, yine Zafer torpidosuna nakledilerek karaya çıkarılışı, cenazenin saat 20.30'da özel trenle İzmit'ten Ankara'ya gönderilişi. [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1937 - Atatürk'ün, sabah Adana'ya gelişi, şehirde incelemeleri, daha sonra Mersin'e geçişi, saat 17.00'de Mersin'den Konya'ya hareketi.


--------------------------------------------------------------------------------

1931 - Atatürk'ün, öğleden sonra Kayaş'a, daha sonra Marmara Köşkü'ne doğru otomobille bir gezinti yapmasını takiben Çankaya'ya dönüşü.

Altın rezervi yapmaya başlayan Merkez Bankası, 3 milyon dolarlık altın satın alındı.


--------------------------------------------------------------------------------

1930 - Atatürk'ün, saat 14.30'da trenle Kayseri'den Sivas'a hareketi.


--------------------------------------------------------------------------------

1927 - Ankara'ya gelen Alman ressamı A. Kampf'ın, Çankaya'da Atatürk'ün resmini yapmaya başlaması.


--------------------------------------------------------------------------------

1923 - Gazi Mustafa Kemal, Halk Fırkası başkanlığına vekalet etmesini bir yazı ile İsmet İnönü'den istedi.

Atatürk'ün, Halk Partisi Başkanlığına vekâlet etmesi için İsmet Paşa'ya yazısı: "Halk Partisi Genel Başkanlığı ile fiilen uğraşmaya bugünkü vazifem müsait olmadığından sizi vekil tayin ediyorum."


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Atatürk'ün, Abdülmecit Efendi'ye 1 Kasım 1922 tarihli karar ve esaslar içinde halife seçildiğini bildiren telgrafı.

Abdülmecit Efendi’nin halife seçilmesi. Lord Curzon ile Poincare’nin Lozan’a gelişleri. Lozan yakınlarında Curzon-Poincare-Mussolini görüşmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1919 - Dördüncü Balıkesir Kongresi toplandı.

Atatürk'ün, Heyet-i Temsiliye üyeleri ile bir kısım komutanların müşterek toplantısının dördüncü birleşiminde söyledikleri: "Bağımsızlığımız sağlanıncaya kadar, yani barışa kadar şimdikinden daha çok örgütlenmek, Merkez Heyetleri ile Heyet-i Temsiliye arasındaki bağlantıları daha hassas hale getirmek için bazı tedbirlerin alınması gereklidir."


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Atatürk'ün, Meclis-i Mebusan locasından Tevfik Paşa Kabinesi'nin güven oylamasını izlemesi (Bu oylamada Atatürk'ün milletvekilleriyle görüşmesine rağmen Tevfik Paşa güven oyu almıştır).

Atatürk'ün, Padişahla görüşme isteği ve Vahdettin'in 22 Kasım için randevu vermesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, aralıklı olarak okumakta olduğu, Alphonse Daudet'nin Sapho-Moeurs Parisiennes (Safo - Paris Âdetleri) adlı romanını bitirmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - End of Allied offensive on the Salonika Front.


--------------------------------------------------------------------------------

1913 - Atatürk'ün, öğleden sonra saat 15.20'de İstanbul'dan trenle Sofya'ya hareketi.
Mustafa Kemal’i, yeni görev yeri olan Sofya’ya götüren tren, öğleden sonra saat 15:20'de İstanbul'dan hareket etti.

20 KASIM Tarihte Bugün



20 Kasım 1938
Atatürk'ün naaşı, Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde katafalkta

20 Kasım 1938
Atatürk'ün naaşı, TBMM önünde katafalkta

20 Kasım 1938
Atatürk'ün katafalkı başında generallerin nöbeti

Cumhurbaşkanı Atatürk, Afyon'da
(20 Kasım 1937)

Atatürk ve Başbakan Celal Bayar Afyon’da (20 Kasım 1937)

Atatürk and Prime Minister Celal Bayar in Afyon (November 20 1937)

Cumhurbaşkanı Atatürk, Afyon'da
(20 Kasım 1937)

Cumhurbaşkanı Atatürk, Afyon'da öğrencilerin önünden geçerken
(20 Kasım 1937)

1938 - Atatürk'ün tabutunun, saat 10.00'da başta Cumhurbaşkanı İsmet İnönü olmak üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı, Başbakan, Genelkurmay Başkanı, Bakanlar, milletvekilleri, diğer devlet ve ordu ileri gelenleri tarafından Ankara İstasyonu'nda törenle karşılanması.

Atatürk'ün tabutunun, trenden alınarak top arabasına konulması ve büyük törenle Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne getirilerek Meclis önünde hazırlanan katafalka yerleştirilmesi. [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1937 - Atatürk'ün, Konya üzerinde saat 13.00'de Afyon'a gelişi, Belediye'de bir süre dinlendikten sonra Asrî Mezarlık'ı gezmesi, Eskişehir'e hareketi.

Atatürk'ün, saat 14.20'de Eskişehir'e gelişi, kısa süre sonra Ankara'ya hareketi.

Atatürk'ün, gece saat 23.30'da doğu seyahatinden trenle Ankara'ya dönüşü ve doğu seyahati izlenimleri hakkında demeci: "...Gerçek insanlık tereddütsüz kabul eder ki, Türkiye Cumhuriyeti ve onun bugünkü sahipleri olan Türkler, bütün dünya uygarlık ve insanlığı için bir benzeme örneğidir." [Kocatürk]

1937 (21-22) - Atatürk'ün başkanlığında, kabine toplantısı ve siyasî müsteşarlıkların kaldırılması kararı.


--------------------------------------------------------------------------------

1936 - Atatürk'ün, Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığı'na yeniden seçilmesi nedeniyle Roosevelt'e tebrik telgrafı.


--------------------------------------------------------------------------------

1935 - Atatürk'ün, saat 21.30'da Ali Hikmet Ayerdem Paşa'nın evine uğrayışı, geç saatlerde Çankaya'ya dönüşü.


--------------------------------------------------------------------------------

1934 - Atatürk'ün, gece Anadolu Kulübü'ne gelişi, geç saatlerde Çankaya'ya dönüşü.


--------------------------------------------------------------------------------

1933 - Atatürk'ün, kapatılan İstanbul Darülfünunu'nun yerine kurulan İstanbul Üniversitesi'nin öğretime açılması nedeniyle kendisine gönderilen saygı ve bağlılık telgrafına cevabı: "İstanbul Üniversitesi'nin açılmasından çok sevinç duydum. Bu yüksek ilim ocağında kıymetli profesörlerin elinde, Türk çocuğunun müstesna zekâ ve eşsiz kabiliyetinin çok büyük gelişmelere erişeceğinden eminim!"

Atatürk'ün, İstanbul Üniversitesi'nin açılışı nedeniyle Millî Eğitim Bakanı Hikmet (Bayur) Bey'in, gençliğin ve öğretim üyelerinin saygı ve bağlılıklarını bildiren telgrafına cevabı: "...Hakkımdaki duygularınızdan dolayı size ve bütün profesörlere ve öğrencilere teşekkür ve sevgilerimi sunar, başarılar dilerim." [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1930 - Atatürk'ün, Kayseri'den Sivas'a gelişi, şehirde ziyaret ve incelemeleri ve Lise binasında Sivas Kongresi'nin toplandığı tarihî salonu ziyaretini takiben okul'un şeref defterine yazdıkları: "Bugün de aynı duygulanma, aynı kuvvetle devam ediyor!"


--------------------------------------------------------------------------------

1924 - Atatürk'ün, Çankaya'da Avusturya Elçisi August'un güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.


--------------------------------------------------------------------------------

1923 - Halk Fırkası, "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" örgütlerini kendi çatısı altında topladı.

Cumhuriyet Halk Partisi, Atatürk tarafından, "Halk Fırkası" adıyla 9 Eylül 1923’de kuruldu. Kurtuluş Savaşını örgütleyen ve yürüten "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti"nin devamıdır. 20 Kasım 1923'de, "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" Halk Fırkası'nın bünyesine katıldı. Partinin adı 10 Kasım 1924'de "Cumhuriyet Halk Fırkası", 1935 yılında da (4. Kurultay) "Cumhuriyet Halk Partisi" oldu. Halk Fırkası'nın kuruluş dilekçesi 11 Eylül 1923 tarihinde İçişleri Bakanlığı'na verildi.

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti'nin bütün şubeleri, İsmet Paşa'nın yayınladığı bir genelge ile Halk Fırkası'nın kurulları haline getirilerek, kurul üyeleri de fırka yöneticileri oldu.


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Lozan Konferansı'nın açılış töreni.

İsmet Paşa'nın, Lozan'dan Atatürk'e, Fransa Başbakanı Poincare ile görüşmesi ve konferansın açılış töreni hakkında bilgi veren telgrafı.

Lord Curzon ile İsmet Paşa birer konuşma yaptı. Konferansta İsmet Paşa'nın yanısıra, İngiltere'yi Lord Curzon, Fransa'yı H. Poincaré, İtalya'yı Mussolini, Yunanistan'ı da Venizelos temsil ediyor.

Atatürk'ün, Büyük Zafer'i kutlayan İstanbul Türkocağı Genel Sekreteri Dr. Fethi (Erden) Bey'in tebrik telgrafına cevabı: "...Yeni Türkiye'nin dayanağı olan millet ve milliyet fikrinin gelişmesi için yıllarca başarı ile telkin ve yayında bulunmuş olan Türkocağı'nın millî zafer dolayısıyla gönderdiği kutlamaya teşekkür eder özel temennilerine katılırım."


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Lausanne Peace Conference opens in Switzerland.


--------------------------------------------------------------------------------

1921 - Atatürk'ün, Rus siyasetimizin esasları ve amaçları konusunda Moskova Elçiliğimize şifre talimatı.


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - General Papulas, Türkiye'deki Yunan orduları başkomutanlığına atandı.


--------------------------------------------------------------------------------

1919 - Osmanlı bürokrasisinde üst düzeyde görev yapan Bogos Nubar Paşa ve Şerif Paşa, Ermeni-Kürt bağımsızlık belgesini imzaladılar.


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Çanakkale Boğazı'nın Rumeli yakasındaki İngiliz işgalinin Fransızlara devredilmesi.

Mustafa Kemal, Fethi Bey (Okyar) ile birlikte, 'Minber' gazetesini çıkarmaya başladı.
(Atatürk, “Minber”, “İrade-i Milliye” ve “Hakimiyet-i Milliye” üç gazete çıkarmıştır. Yaptıklarını ve yapacaklarını halka duyurarak kamuoyu oluşturmak isteyen Atatürk, Kurtuluş Savaşı’nı başlattığı andan itibaren basından destek almış ve basının gücünü en etkili şekilde kullanmıştır.)

1918’de Ahmet İzzet Paşa hükümeti tarafından Mondros Mütarekesi imzalanmıştır. Mustafa Kemal, başında olduğu Yıldırım Orduları Grubu ve 7. Ordu Karargahı lağvedildiği için Suriye’den İstanbul’a dönmüştür ve ülkenin içinde bulunduğu konular hakkında konuşma ve yazma gereği hissetmektedir.

Fethi Okyar, anılarında Minber gazetesinin yayınlanması hakkında şunları söylemiştir:
Mustafa Kemal Paşa, ‘memleketi perişan eden ve muhalefet adı altında irtikap eden taarruz ve tahripler daha çok gazeteler vasıtasıyla oluyor. Bunlara karşı milleti uyandırmak için en iyi vasıta aynı yolla karşılık vermek, yani bir gazete çıkarmaktır. Benim maaşımdan biriktirdiğim biraz param var, onu koymaya hazırım. Ben askerim imtiyaz alamam, ama sen alabilirsin. Hakikatleri halka, hatta düşmanlarımıza anlatabilmek için hadi gel beraberce gazete çıkaralım.’ dedi. Gazete çıkarmayı hiç düşünmüyordum ama, mensup olduğum İttihat ve Terakki için öylesine çirkin ve haksız ve dolayısıyla vatan ve devlet için öylesine tehlikeli neşriyat başlamıştı ki, bunları cevapsız bırakmak mümkün değildi.”

Kaynak: www.istanbul.edu.tr/gazeteciler


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, 5. Tümen cephesindeki denetlemeleri hakkında 2. Ordu Komutanlığı'na bir rapor yazması.

Atatürk'ün, İstanbul'da bulunan annesi Zübeyde Hanım'a, Madam Corinne'e ve bazı tanıdıklarına Bitlis'ten birer kart*postal göndermesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1913 - Atatürk'ün, öğleden sonra saat 14.00'de, İstanbul'dan trenle Sofya'ya gelişi, elçiliğe giderek ataşemiliterlik görevine başlaması. Atatürk, Sofya'ya gelişinden kısa süre sonra Bulgaristan içinde Filibe, Plevne, Tırnova, Gabrova, Şumnu, Varna, Kızanlık ve Köstendin içine alan geniş bir gezi yapmıştır. Bir süre sonra manevralar sebebiyle çıktığı ikinci gezisinde de Plevne, Niğbolu ve Vidin'e uğrayarak tekrar Sofya'ya dönmüştür. [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1912 - Atatürk'ün, Derne'den İstanbul'a dönüşü ve Genel Karargâh emrine verilişi (Bu tarih, A.K.D.D.A. Y., s. 17'de gün belirtilmeksizin 1912 Kasım sonu olarak gösterilmiştir). [Kocatürk]

21 KASIM Tarihte Bugün


Büyük Ata’sına son görevini yapmak üzere korteje katılan halk...
21 Kasım 1938

İngiliz Kıtası, Atatürk'ü selâmlıyor
21 Kasım 1938

İngiliz Mareşali Birdword'un Atatürk'e saygısı
21 Kasım 1938

Yugoslav Kıtası, Atatürk'ü selâmlıyor
21 Kasım 1938

İran Kıtası, Atatürk'ü selâmlıyor
21 Kasım 1938

21 Kasım 1930
Yurt gezilerinde, Tokat’ta bir köylü vatandaşın derdini dinlerken

Atatürk'e saygı

"Beni görmek demek mutlaka yüzümü görmek değildir.
Benim düşüncelerimi, benim duygularımı anlıyorsanız ve hissediyorsanız, bu yeterlidir."

1941 - Yüksekokullarda "Türk İnkılap Tarihi" zorunlu oldu.

Tüm yüksek okulların son iki döneminde Türk İnkılap Tarihi ve Türkiye Cumhuriyeti rejiminin dayandığı esaslar dersinin okutulması zorunlu oldu.


--------------------------------------------------------------------------------

1938 - Atatürk'ün cenazesinin Etnografya Müzesi'ndeki geçici kabre konulması.
Atatürk'ün naaşı, törenle Etnografya Müzesi'ndeki geçici istirahatgahına getirildi.

Atatürk'ün tabutunun, Türkiye Büyük Millet Meclisi önündeki katafalktan alınarak büyük törenle geçici kabir olarak ayrılan Etnografya Müzesi'ne getirilişi ve hazırlanan mermer lahdin üzerine konulusu.

İsmet İnönü'nün Atatürk için Beyannamesi (21.11.1938):

"Büyük Türk milletine:

Bütün ömrünü hizmetine vakfettiği sevgili milletinin ihtiram kolları üstünde ulu Atatürk'ün fani vücudu istirahat yerine tevdi edilmiştir. Hakikatte yattığı yer, Türk milletinin O'nun için aşk ve iftiharlarla dolu olan kahraman ve vefalı göğsüdür.

Atatürk, tarihte uğradığımız en zalim ve haksız itham gününde meydana atılmış, Türk milletinin masum ve haklı olduğunu iddia ve ilan etmiştir. İlk önce, ehemmiyeti kavranmamış olan gür sesi, asla yıpranmayan bir kuvvetle nihayet bütün cihanın şuuruna nüfuz etmiştir. En büyük zaferleri kazandıktan sonra da Atatürk, ömrünü yalnız Türk milletinin haklarım insaniyete ezeli hizmetlerini ve tarihe hakettiği meziyetlerini ispat etmekle geçirmiştir. Milletinin büyüklüğüne, kudretine, faziletine, medeniyet istidadına ve mükellef olduğu insaniyet vazifelerine sarsılmaz bir itikadı vardı. "Ne mutlu Türküm diyene!..." dediği zaman, kendi engin ruhunun hiç görünmeyen aşkını, en manalı bir surette hülasa etmişti. Fena zihniyet ve idare ile geri bırakılmış Türk cemiyetini en kısa yoldan insanlığın en mütekamil ve temiz zihniyetlerle mücehhez modem devleti haline getirmek, O'nün başlıca kaygısı olmuştur, teşkilatı esasiyemizde ve bugün hizmet basında, irfan muhitinde ve geniş halk içinde bulunan vatandaşların vicdanlarında yerleşmiş olan layık, milliyetçi, halkçı, inkılapçı, devletçi, cumhuriyet bize bütün evsaflarıyla Atatürk'ün en kıymetli emanetidir. Üfulünden beri Atatürk'ün aziz adı ve hatırası, bütün halkımızın en candan duyguları ile sarılmıştır. Memleketimizin her köşesinde ve bütün milletçe kendisine gösterdiğimiz samimi bağlılık, devlet ve milletimiz için kudret ve vefanın beliğ misalidir. Türk milletinin aziz Atatürk'e gösterdiği sevgi ve saygı, onun, niçin Atatürk gibi bir evlat yetiştirebilir bir kaynak olduğunu bütün dünyaya göstermiştir. ATATÜRK'e tazim vazifelerimizi ifa ettiğimiz bu anda halkımıza kalbimden gelen şükran duygularımı ifade etmeyi, ödenmesi lazım bir borç saydım. Milletler arasında kardeşçe bir insanlık hayatı Atatürk'ün en kıymetli ideali idi. Bütün dünyada ölümünün gördüğü ihtiramı, insanlığın atisi için ümit verici bir müjde olarak selamlarım. Bu sözlerim, yazıları ile ve toprağımızda şövalye askerleri ve mümtaz şahsiyetleriyle yasımıza iştirak eden bütün milletlere Türk milleti adına şükranlarınım ifadesidir.

Devletimizin banisi ve milletimizin fedakar, sadık hadimi, insanlık idealinin aşık ve mamtaz siması eşsiz Kahraman Atatürk. VATAN SANA MİNNETTARDIR! Bütün ömrünü hizmetine verdiğin Türk milleti ile beraber, senin huzurunda tazim ile eğiliyoruz. Bütün hayatında, bize ruhundaki ateşten canlılık verdin, emin ol, aziz hatıran sönmez meşale olarak ruhumuzu daima ateşli ve uyanık tutacaktır."


--------------------------------------------------------------------------------

1935 - Londra'dan yurda dönmekte olan Atatürk'ün manevî kızlarından Zehra (Aylin)'nın, Fransa'da trenden düşme sonucu ölümü.


--------------------------------------------------------------------------------

1933 - Atatürk'ün, öğleden sonra Ankara Numune Hastanesi'ni ziyareti.


--------------------------------------------------------------------------------

1930 - Atatürk'ün, Sivas'tan Tokat'a gelişi.


--------------------------------------------------------------------------------

1927 - Samsun Amasya demir yolu hattı işletmeye açıldı.


--------------------------------------------------------------------------------

1926 - Atatürk'ün, akşam Çankaya'da, eski Mısır Hidivi Abbas Hilmi Paşa onuruna ziyafeti.


--------------------------------------------------------------------------------

1924 - Atatürk'ün, Cumhuriyet Halk Partisi Grup idare Heyeti'nin gizli toplantısında konuşması: "...Biz, büyük bir inkılâp yaptık. Memleketi bir çağdan alıp yeni bir çağa götürdük. Birçok eski müesseseleri yıktık. Bunların binlerce taraftarı vardır. Fırsat beklediklerini unutmamak lâzım. En ileri demokrasilerde bile rejimi korumak için, sert tedbirlere müracaat edilmiştir. Bize gelince, inkılâbı koruyacak tedbirlere daha çok muhtacız." [Kocatürk]

İsmet Paşa (İnönü) başbakanlıktan istifa etti.


--------------------------------------------------------------------------------

1923 - Atatürk'e, Türkiye Büyük Millet Meclisi kararı ile yeşilkırmızı şeritli İstiklâl Madalyası verilmesi.

21 Kasım 1923 tarihinde kırmızı-yeşil kurdeleli İstiklal Madalyası talik olunmuştur.
Atatürk'ün Aldığı Madalyonlar Atatürk'ün Özlük Dosyası

Mustafa Kemal Paşa, Fevzi Paşa, İsmet Paşa, Kazım Karabekir Paşa, Ali Fuat Paşa, Kazım Paşa, Refet Paşa, Fahrettin Paşa, Cafer Tayyar Paşa ve cephede kahramanlık ve fedakarlık gösteren bazı sivil mebuslara, yeşil kırmızı şeritli İstiklal Madalyası verilmesi hakkında Başbakanlık Tezkeresi, TBMM'de kabul edildi.

Atatürk'ün, Meclis'teki başkanlık odasında Damar (Arıkoğlu) başkanlığındaki Adana Heyetini kabulü.


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Lozan Konferansı'nın ilk oturumu yapıldı.
Bu konferansa katılan Türk heyetine İsmet Paşa başkanlık etmiştir.


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Lausanne Peace Conference holds first session in Switzerland.


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - Ali Fuat Paşa'nın Moskova büyükelçiliğine atanması.


--------------------------------------------------------------------------------

1919 - Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Merkez Heyetlerine yazısı: "...Amerika resmî çevreleri, itilâf hükümetlerinin, işgal bölgelerinde seçimlere engel olma ve diğer bölgelerde karışıklık çıkarma, asayişi bozma ve eşkıyalığı teşvik suretiyle yaptıkları tahriklere ait belgeleri, büyük bir önem ve ilgi ile istemektedirler. Bu sebeple, bu gibi belge ve delillerin elde edilerek toplanılması ve Heyet-i Temsiliye'ye bilgi verilmesi rica olunur."


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Doğuda 9. Ordu komutanı Yakup Şevki Paşa'nın (Subaşı) Elviyeselase'nin (Kars, Ardahan, Batum) savunulmasını emretmesi.

Mustafa Kemal, Fethi Bey (Okyar) ile birlikte, "Minber" gazetesini çıkarmaya başladı.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, sabah Silvan'a dönmek üzere Bitlis'ten hareketi, 5. Tümen Konutanı Albay Ali Fuat (Cebesoy) Bey tarafından uğurlanışı, akşam Duhan'ın güneyinde kurulan ordugâhta Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey'le örtünmenin kaldırılması, sosyal yaşamın düzeltilmesi, kadınların okuması, yetenekli anne yetiştirme, kadınlara serbestlik verme vb. konular üzerinde sohbeti.


--------------------------------------------------------------------------------

1915 - Sırplar'ın Yeni Pazar'da bozguna uğrayıp geri çekilmesi.

Sırp hükümetinin İşkondra'ya sığınması.


--------------------------------------------------------------------------------

1913 - Atatürk'ün, Sofya'dan, İstanbul'da Madam Corinne'e Fransızca mektubu: "..Şehri ve buradaki hayatı daha tanıyamadığım için sana Sofya hakkında ilginç haberler veremeyeceğim."

Madam Corinne, İstanbul'da yerleşip Osmanlı vatandaşlığına geçen, İtalyan kökenli bir ailenin kızıdır. Müziğe karşı taşıdığı büyük yetenek nedeniyle, Osmanlı ordusunda doktor olan babası tarafından Fransa'ya gönderilerek Paris Konservatuvarı'nı bitirmiştir, İstanbul'a döndükten sonra Kurmay Yüzbaşı Ömer Lütfü Bey'le evlenmiş; ancak -evliliğinin üçüncü yılı başlarında- Balkan Savaşı'na katılan Ömer Lütfü Bey 1912 yılı sonlarında şehit düşmüştür. Eşinin ölümünden sonra, kendisini müzikle uğraşıya veren Madam Corinne, evinde cumartesi günleri müzik ve edebiyat ağırlıklı sanat toplantıları düzenlemekte, bu yolla avunmaya çalışmaktadır. Atatürk'ün, Madam Corinne ile tanışması bu döneme rastlar; karşılıklı hayranlık ve saygıya dayanan bu dostluk, zaman zaman mektuplaşmalarla 1918 yılı sonlarına kadar devam eder. [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1912 - 21 Kasım 1912 Tarihinde Karargâh-ı Umuroi emrine verilerek mezkûr ay zarfında Bahrü sefit Boğazı Kuvay-i Mürettebesi Erkân-ı Harbiyesi'ne tayin buyrulmuştur.
Kaynak: Atatürk'ün Özlük Dosyası (Tıklayınız)


--------------------------------------------------------------------------------

1912 - Mustafa Kemal appointed Director of Operations of Straits Composite Force.


--------------------------------------------------------------------------------

1911 - Istanbul'da Hürriyet ve İtilâf Fırkası'nın kuruluşu. [Kocatürk]

22 KASIM Tarihte Bugün




22 Kasım 1930
Amasya Müftüsü Abdurrahman Kamil Efendi ile görüşürken

1936 - Halit Ziya Uşaklıgil'in son anıları Saray ve Ötesi, Cumhuriyet gazetesinde tefrika edilmeye başladı.


--------------------------------------------------------------------------------

1935 - Fevzipaşa-Diyarbekir (Diyarbakır) demiryolu ulaşıma açıldı.


--------------------------------------------------------------------------------

1934 - Atatürk'ün, Çankaya'da İsveç Elçisi Winther'in güven mektubunu kabulü.


--------------------------------------------------------------------------------

1933 - Atatürk'ün, öğleden sonra Çankaya'da Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti'nin toplantısına başkanlık yapması.


--------------------------------------------------------------------------------

1931 - Atatürk'ün, akşam Yeni Sinema'ya giderek film izlemesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1930 - Atatürk'ün Turhal ve Amasya'yı ziyaretleri.

Atatürk'ün, saat 21.00'de Amasya'dan Samsun'a gelişi.


--------------------------------------------------------------------------------

1926 - Atatürk'ün, Çankaya'da, İngiliz Büyükelçisi George Clerk'in güven mektubunu kabulü ve Elçi'nin söylevine cevap konuşması.


--------------------------------------------------------------------------------

1925 - Kayseri'de şapka devrimine karşı gösteriler yapıldı.

Atatürk'ün, Tekirdağ Heyeti'ni kabulü.

Atatürk'ün, İzmir Cumhuriyet Halk Partisi Heyeti'ni kabulü.


--------------------------------------------------------------------------------

1924 - İstifa eden İsmet Paşa'nın yerine Fethi Bey (Okyar) başbakanlığa getirildi. Fethi Bey'in kabinesi güven oyu aldı.

Fethi (Okyar) Bey'in Başbakanlığa atanması ve kabine kuruşu (2 Mart 1925'de istifa etmiştir).

Atatürk'ün, Başbakanlıktan istifa eden İsmet Paşa'ya yazısı: "...Gerek sizin ve gerek başkanlığını yaptığınız Bakanlar Kurulu'nun vatan ve milletin kurtuluş ve mutluluğunu üstlenen hizmetlerinden dolayı teşekkürlerimi sunar ve zât-ı devletlerine sağlık ve esenlik temenni ederim."


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - Yunan Başkomutanı General Papulas İzmir'e geldi.


--------------------------------------------------------------------------------

1919 - Çerkez Ethem'e bağlı kuvvetler tarafından kovalanan Anzavur, Gönen'e gelerek burayı ayaklanmasının merkezi haline getirdi.


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Atatürk'ün, cuma selâmlığını takiben mahfil-i hümayun'da Padişah Vahdettin tarafından kabulü ve Mütareke'den sonraki siyasî durum hakkında görüşmesi (Mütareke'den sonra -tespit edilen- Atatürk-Vahdettin görüşmeleri 15 Kasım 1918, 22 Kasım 1918, 29 Kasım 1918, 20 Aralık 1918, 15 Mayıs 1919 ve 16 Mayıs 1919 tarihlerini kapsamak üzere altıyı bulmaktadır. Bununla beraber 1919 Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarındaki cuma selâmlıklarında Atatürk'ün de çoğu kez bulunduğu -gazetelerde yer almamış olmasına rağmen- mahfil-i hümayun'da daha birkaç kere kabul olunduğu ihtimal dahilindedir. Esasen İstanbul'dan Samsun'a hareket ettiği 16 Mayıs 1919 günü de cuma selâmlığında bulunmuş olması, bu görüşü desteklemektedir. Fakat bütün bu karşılaşmaların bir hal-hatır soruş şeklinde seyrettiği, asıl önemli görüşmelerin ise 22 Kasım 1918 ve 15 Mayıs 1919 günleri yapıldığı anlaşılmaktadır). [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, sabah Duhan'dan hareketi, saat 13.00'te Ziyaret (Veyselkarani)'e gelişi, 23. Alay Komutanı tarafından karşılanışı, Veyselkarani türbesini ziyareti, daha sonra Koh köyünde 23. Alay Karargâhı'na gelişi ve geceyi burada geçirişi.


--------------------------------------------------------------------------------

1915 - Kitchener recommends evacuation of Anzac and Suvla.


--------------------------------------------------------------------------------

1909 - İstanbul'da, tıp fakültesine bağlı olarak 'dişçilik' eğitimi veren yüksekokul açıldı.

23 KASIM Tarihte Bugün




Atatürk, Sivas'ta bir gencin dilekçesini incelerken (Kasım 1930)



1937 - Atatürk'ün, öğleden sonra otomobille Gazi Orman Çiftliği'ne kadar bir gezinti yapması, dönüşte Keçiören'de Cevat Abbas Gürer'in evine uğraması.


--------------------------------------------------------------------------------

1936 - Atatürk'ün, gece Çankaya Köşkü'nde toplanan Bakanlar Kurulu'na başkanlık yapması.

İstanbul'da tramvay ücretlerine on paralık zam yapılması üzerine, Hüseyin Cahit Yalçın, İstanbul Valisi Muhittin Üstündağ'ı mahkemeye verdi.


--------------------------------------------------------------------------------

1935 - İstanbul-Haliç Şirketi'nin faaliyetine son verildi; vapur hizmetlerini İstanbul Belediyesi üstlendi.


--------------------------------------------------------------------------------

1933 - Atatürk'ün, gece Anadolu Kulübü'ne gelişi, geç saatlerde Çankaya'ya dönüşü.


--------------------------------------------------------------------------------

1930 - Atatürk'ün, Samsun'da ziyaret ve incelemeleri.


--------------------------------------------------------------------------------

1928 - İnhisarlar İdaresi (Tekel) rakı imalatına başladı.


--------------------------------------------------------------------------------

1925 - Şurayı Devlet (Danıştay) kanunu kabul edildi.


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Enez'in kurtuluşu.


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - Batı Cephesi Komutanlığının emri ile Simav ve Havalisi Bölge Komutanlığı'nın kurulması ve Eskişehir'de Kuvay-ı Seyyare komutanlığına bu komutanlığa bağlı olduklarının bildirilmesi.

Demirci Mehmet Efe, Konya'ya atandı.

Atatürk'ün, Ermenilerle yapılacak barış görüşmelerine Ankara hükümetinin delegeleri olarak katılacak olan Hamit ve Necati Beylere talimatı: "...Ermenilere vekâlet ve onları himaye amacıyla işe karışmak isteyenlere karşı aracılık kabul etmediğimizi ifade edebilirsiniz. Hukukumuzdan zerre kadar fedakârlığa razı olunamayacağı muhakkaktır. Kâzım Karabekir Paşa Hazretleri'ne Dışişleri'nden bu konuda gerekli talimat verilmiştir." [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1919 - Atatürk'ün, Heyet-i Temsiliye üyeleri ile bir kısım komutanların müşterek toplantısının yedinci birleşiminde söyledikleri: "...Mütareke tarihindeki topraklarımız anavatandan ayrılamaz. Düşmanlarımız bu şartlar altında barış yapmamakta direnirlerse, biz de onların isteklerini hiçbir zaman hükümete (Meclis'e) tasdik ettirmeyiz. O halde, ilke olarak Millî Meclisin ve onunla beraber yürüyecek olan hükümetin, daha başlangıçta böyle bir teklifi reddetmesi gerekir." [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1918 - Fransız generali Franchet d'Esperey, işgal orduları komutanı olarak İstanbul'a girdi.
Beyaz ata binen Franchet d'Esperey'e, bir kral gibi tören yapılması tepki çekti.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, sabah Kelhük köyünde, 23. Alay'ın I. Tabur'unu denetlemesi, harp oyunu yaptırması, bilâhare tekrar Koh köyüne dönüşü.

24 KASIM Tarihte Bugün



ÖĞRETMENLER GÜNÜ -


"Öğretmenler! Yeni nesli, Cumhuriyetin fedakâr öğretmen ve eğiticileri,
sizler yetiştireceksiniz, yeni nesil sizin eseriniz olacaktır."
K. ATATÜRK

BAŞÖĞRETMEN ATATÜRK

Atatürk'ün öğrencilerle çektirdiği bir fotoğraf

1935 - Atatürk'ün, Fevzipaşa Diyarbakır demiryolu hattının açılışı nedeniyle Bayındırlık Bakanı Ali Çetinkaya'nın vatandaşların gösteri ve sevgilerini bildiren telgrafına cevabı: "Yurdumuzun demir ağlarla örülmesi sahasında kazanılan bu yeni başarı, güven ve genliğimizi artıracaktır. Bu yolda başarıların devamını dilerim."


--------------------------------------------------------------------------------

1934 - Mustafa Kemal'e "ATATÜRK" Soyadı'nın verilişi.
Mustafa Kemal Paşa'ya "ATATÜRK" soyadı verilmesi hakkındaki kanun kabul edildi.

Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal, Meclisten çıkan kanunla "ATATÜRK" soyadını aldı.
TBMM'de İsmet Paşa ve arkadaşlarının verdiği bir kanun teklifiyle Mustafa Kemal Paşa'ya "ATATÜRK" soyadı verilmesi istendi.
Tek maddelik kanun teklifi oybirliğiyle kabul edildi.

Kendisine "Atatürk" soyadı verildiğine dair Kanun'un Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabulü: "'Kemal' özadlı Cumhurbaşkanımıza 'Atatürk' soyadı verilmiştir."

MUSTAFA KEMAL’E ‘ATATÜRK’ SOYADI
21 Haziran 1934’te çıkarılan 2525 sayılı Soyadı Kanunu ile her vatandaşın öz adından başka bir de, soyadı taşıması zorunlu kılındı. Soyadları Türkçe olacaktı. Rütbe, memurluk, yabancı ırk ve millet adları ile ahlaka aykırı ve gülünç kelimeler soyadı olarak kullanılmayacaktı. Soyadı kanununun kabulünden sonra 24 Kasım 1934 yılında 2258 Sayılı Kanunla, TBMM Türk milletinin bir şükran ifadesi olarak, Gazi Mustafa Kemal Paşaya Atatürk soyadını verdi. 1934 yılında çıkarılan diğer bir kanunla da; “Ağa, Hacı, Hafız, Hoca, Molla, Efendi, Paşa” gibi, eski toplum zümrelerini belirten unvanlar kaldırıldı. Aynı kanunla yurt savunmasında, Milli Mücadelede gösterilen başarılar karşılığı verilen madalyalar dışında, eski Osmanlı idarecilerinin verdiği tüm nişan ve rütbeleri taşımak da yasaklandı.


--------------------------------------------------------------------------------

1934 - Mustafa Kemal is given the surname of "ATATÜRK" ("Father of the Turks")
by the Turkish Parliament.


--------------------------------------------------------------------------------

1930 - Atatürk'ün, Samsun'dan Çarşamba'ya gidişi, ilçede ziyaret ve incelemeleri, Türkocağı hatıra defterine yazdıkları: "Çarşamba Türkocağı'nda tanıdığım gençlik iftihara lâyıktır."

Atatürk'ün, akşam Çarşamba'dan Samsun'a dönüşü.


--------------------------------------------------------------------------------

1929 - Atatürk'ün, Milli Savunma Bakanlığını ziyareti.

Atatürk'ün, Ankara'da yapılmakta olan Türkocagı Merkez Binası'nda incelemelerde bulunması.


--------------------------------------------------------------------------------

1927 - Ankara'da, Ulus Meydanı'ndaki Zafer Anıtı'nın açılışı.


--------------------------------------------------------------------------------

1925 - Erzurum'da da şapka devrimine karşı gösteriler yapıldı. Olaylardan sonra tutuklananlardan 13 kişi idama mahkum oldu. Erzurum'da bir ay sıkıyönetim ilan edildi.


--------------------------------------------------------------------------------

1924 - Atatürk'ün, Lâtife Hanımla beraber, İsmet (İnönü) ailesini ziyaret ederek İnönü'nün kayınvaldesinin ölümü nedeniyle başsağlığı dileklerini iletmeleri.


--------------------------------------------------------------------------------

1921 - Fransızlar Çukurova'yı boşaltmaya başladı.


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - Çerkez Ethem'in kardeşi Tevfik'in Eskişehir'den Batı cephesi komutanlığına telgrafı: "Seyyar kuvvetler, ne bir tümen ne de muntazam bir kuvvet haline çevrilemez. Bendeniz bir daha bunun dışında bir işi kabul edemem."


--------------------------------------------------------------------------------

1919 - Atatürk'ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk örgütüne ve komutanlara, millî örgütün mahalle ve köylere kadar yayılmasını isteyen telgrafı "...Bu pek hayatî ve mühim meseleye ivedi çare bulmak, vatanın geleceğiyle ilgili olan millî örgütü, sağlam esasa dayandırmak amacıyla kolordu ve tümen komutanlarının ve askerlik dairesi başkanlarının bu mukaddes vazife ile doğrudan meşgul olmaları, bu yolda temasta bulundukları başkanlar ve mülkiye memurlarının vatansever yardımlarından azamî istifade etmeleri gereği, karar altına alınmıştır."

Atatürk'ün, Harbiye Nazırı Cemal Paşa'ya yazısı: "...Kuva-yi Milliye direnmesinin esası paraya bağlı olduğundan, Amasya'da Salih Paşa ile de görüşüldüğü üzere, Donanma Cemiyeti'nin 400.000 lirasının bu cepheye -Aydın cephesine- ayrılması zorunludur."

Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın, milli örgütün bazı istek ve önerileri nedeniyle Atatürk'e telgrafı: "...gibi olaylar hükümete karışmaktan başka anlam taşımaz. Milletin iç işleri ve siyasî işleri kesinlikle ortaklık kabul etmez."

Harbiye Nazırı Cemal Paşa'nın, Atatürk'ün 16 Kasım 1919 tarihli yazısına cevabı: "...Nezaret, Kuva-yi Milliye'ye giydirme, donatım, silâh gibi elinden gelen her türlü yardımı yapıyor ve yapacaktır."


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, 23. Alay'ın 2. Tabur'unu denetlemesi, tabura bir tatbikat yaptırılması.


--------------------------------------------------------------------------------

1908 -1918

Atatürk, 1924’te Ankara’da toplanan Muallimler Birliği Kongresi’ne katılan üyelere, yeni Türkiye’nin biçimlenmesinde ve yeni nesillerin yetiştirilmesinde en önemli görevin öğretmenlere düştüğünü aşağıdaki sözlerle açıklamıştır :

“Muallimler,

Yeni nesli, Cumhuriyetin fedakâr muallim ve mürebbileri, sizler yetiştireceksiniz. Yeni nesil sizin eseriniz olacaktır. Eserin kıymeti, sizin maharetiniz ve fedakârlığınız derecesiyle mütenasip (orantılı) bulunacaktır. Cumhuriyet; fikren, ilmen, fennen, bedenen kuvvetli ve yüksek seciyeli muhafızlar ister. Yeni nesli bu evsâf ve kabiliyette yetiştirmek sizin elinizdedir. Mümtaz vazifenizin ifasına âli himmetlerle hasr-ı mevcudiyet edeceğinize asla şüphe etmem.”

İlk öğretmen örgütü Encümen-i Muallim (Öğretmen Meclisi) 1908'de kuruldu.

TÜRKİYE'DE ÖĞRETMENLİĞİN MESLEKLEŞMESİ

Türkiye'de eğitim ve öğretime ilişkin olarak Tanzimattan önceki bazı dönemlerde bazı kitaplar yazılmış-yayınlanmış ve Tanzimattan sonra giderek çoğalmış olmakla birlikte öğretmenlik mesleğine ilişkin ilk önemli ve kapsamlı yayınlar tartışmalar ve öneriler on yıl süren II. Meşrutiyet Döneminde (1908-1918) yapılmıştır.

Bu arada Darülmuallimat içinde 1913'te Ana Muallime Sınıfı (Ana Öğretmen Sınıfı) 1914 Ana Muallime Mektebi (Ana Öğretmen Okulu) açılmıştır. Bu sınıfın ve okulun açılması ve ilk mezunlarını vermesiyle birlikte öğretmenlik mesleğinin ilköğretim öncesi (okulöncesi), ilköğretim ve ortaöğretim basamaklarına göre türleşme süreci tamamlanmıştır.

Türkiye'de eğitimin-öğretimin bir bilim olarak ortaya çıkması ve gelişmesiyle birlikte öğretmenlik meslek bilgisinin önem kazanmaya başlaması, öğretmenlik için bireylerin özel bilgi ve becerilere sahip olması gerekliliğinin ortaya konulması ve bu gereğin giderek daha iyi anlaşılması öğretmenliğin meslekleşmesinde etkili ve belirleyici olmuştur.

Ulusal Kurtuluş Savaşı (1919-1922) ve TBMM Hükümetleri (1920-1923) Dönemi'nde öğretmenlik mesleği daha çok önem kazanmış ve öne çıkmıştır. Bu dönemde öğretmenlik mesleği ulusal kültür, ulusal dayanışma, ulusal birlik-bütünlük, ulusal kurtuluş, ulusal bağımsızlık ve ulusal özgürlük ile ulusal eğitim kavram ve uygulamaları üzerinde odaklanmıştır. 16 Temmuz 1921 Maarif Kongresi'nde Mustafa Kemal'in açış konuşmasında "ulusal eğitim"i açıklaması, "Türkiye'nin ulusal eğitimini kurmasını" istemesi ve öğretmenleri gelecekteki kurtuluşumuzun saygıdeğer öncüleri olarak tanımlaması yeni Türkiye Devleti'nde öğretmenlik mesleğine yeni bakışın yeni görevler veya yeni işlevler yükleyişin yeni temelini oluşturmuştur.

Cumhuriyet devrimiyle birlikte Türkiye'de öğretmenlik mesleği yeniden yapılanmış ve çağdaş, ulusal ve evrensel boyutlu bir gelişim sürecine girmiştir. Cumhuriyet döneminde (1923'ten günümüze) öğretmenliğin meslekleşme sürecinin hız ve yoğunluk yaygınlık ve etkinlik kazanmasında 1924'te çıkarılan 430 sayılı Tevhid-i Tedrisat Kanunu (Öğretimi Birleştirme Yasası) ile 439 sayılı Orta Tedrisat Muallimleri Kanunu belirleyici olmuştur. Bu iki yasadan ilki öğretmenlik mesleğine yeni ve çağdaş bir temel, ikincisi ise yasal bir tanım ve dayanak getirmiştir.

Bu yeni yasal temele dayalı olarak yapılan değerlendirmeler sonunda Osmanlı döneminden devralınan Darülmualliminler ve Darülmuallimatların İlk Öğretmen Okulu, Orta Öğretmen Okulu ve Yüksek Öğretmen Okulu olarak yeniden yapılandırılması (1924) ile Musiki Muallim Mektebi (1924), Gazi Orta Muallim Mektebi ve Terbiye Enstitüsü (1926, 1929), Köy Muallim Mektebi (1927) Kız Meslek (Teknik Yüksek) Öğretmen Okulu (1934,1947), Ana Öğretmen Okulu (1927) Köy Öğretmen Okulu (1936), Erkek Meslek (Teknik Yüksek) Öğretmen Okulu (1937,1947) Köy Enstitüsü (1940), Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü (1942), Necati Terbiye Enstitüsü ve Orta Öğretmen okulu (1944), Eğitim Enstitüleri (1946), Ticaret ve Turizm Yüksek Öğretmen Okulu (1955, 1965), Yüksek İslam Enstitüleri (1959), Kız Sanat Yüksek Öğretmen Okulu (1962), Erkek Sanat Yüksek Öğretmen Okulu (1962), Eğitim Bilimleri Fakültesi (1965), İki Yıllık Eğitim Enstitüleri (1974), Endüstriyel Sanatlar Yüksek Okulu (1975), Dört Yıllık Eğitim Enstitüleri (1978), Yüksek Öğretmen Okulları ( 1980), (Genel) Eğitim-Mesleki Eğitim-Teknik Eğitim Fakülteleri (1982) ve Eğitim Bilimleri Enstitülerinin (1994, 1997) kurulması öğretmenlik mesleğini sağlamlaştırmış, güçlendirmiş, çeşitlendirmiş ve mesleksel etkinlik alanını genişletmiştir.
Kaynak: T.C. Millî Eğitim Bakanlığı

"Atatürk ve Türk Gençliği" 16 Temmuz 1921 - Maarif Kongresi (tıklayınız)

25 KASIM Tarihte Bugün




25 Kasım 1930
Gazi Mustafa Kemal, İçişleri Bakanı Şükrü Kaya ve
Yaver Rusuhi ile Samsun’da
www.tsk.mil.tr/anitkabir/ataturk88.html


1934 - Atatürk'ün, akşamüzeri Çankaya'da Başbakan İsmet Paşa ve Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak'ı kabulü.

İsmet Paşa, 1934 yılında "İnönü" soyadını aldı.
Atatürk'ün, Başbakanlığa İsmet Paşa'ya "İnönü" soyadını verdiğini bildiren mektubu: "Başbakan İsmet Paşa Hazretleri'nin, inkılâp tarihimizin ilk şerefli ve parlak sayfası olan İnönü Meydan Muharebelerinin baş kahramanı olmuş bulunması itibariyle, soyadı kanunu gereği olarak, alacağı aile isminin 'İnönü' olmasını çok yerinde bulduğumdan kendilerine bu soyadını verdiğimi bildiririm."

Atatürk'ün, eşi ve kızıyla Türkiye'yi ziyaretleri esnasında gördükleri yakınlığa teşekkür eden İsveç Veliahtı Prens Güstav Adolf'un mektubuna cevabı.


--------------------------------------------------------------------------------

1929 - İstanbul'a gelen Alman biyografi yazarı Emil Ludwig'in demeci: "Ben öteden beri büyük simaları tetkik ile meşgulüm. Avrupa'm büyük devlet adamları ile görüştüm. Onların karakterleri ve görüşlerini öğrendim. Büyük Gazi de meydana getirdiği büyük eserlerle kendisinden çok söz ettirmiş bir şahsiyettir. Bu sebeple özellikle Gazi ile görüşmek isterim. Bu amaçla Ankara'ya gideceğim.'' [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1925 - Şapka Yasası (Şapka Devrimi).
Şapka giyilmesi konusundaki kanun, TBMM'de kabul edildi. Kanun, 28 Kasım'da yürürlüğe girdi.

Kanun kabul edilirken, Rize'de şapka ve diğer inkılaplara karşı gösteriler yapıldı. Rize'de de olaylar sonunda 8 kişi idama mahkum oldu.

Atatürk'ün, akşam, Çankaya'da yapılan kabine toplantısına başkanlık edişi.

ŞAPKA KANUNU
Atatürk, 23 Ağustos 1925’te Kastamonu ve İnebolu’ya yaptığı seyahatlerde şapkayı halka göstererek giysi devriminin ilk işaretini verdi. “Biz her nokta-i nazardan medeni insan olmalıyız. Fikrimiz, zihniyetimiz, tepeden tırnağa kadar medeni olacaktır. Medeni ve beynelmilel kıyafet milletimiz için layık bir kıyafettir onu giyeceğiz.” diyen Atatürk, 27 Ağustos 1925’te de İnebolu’da “Turan kıyafetini araştırıp ihya eylemeye mahal yoktur. Medeni ve beynelmilel kıyafet bizim için, çok cevherli milletimiz için layık bir kıyafettir.” diyerek, medeni yaşayışa uyan kıyafetin kabulü gerekliliğini belirtmiştir.

Atatürk’ün uyarması üzerine daha 25 Kasım 1925 tarih ve 671 Sayılı Şapka Kanunu çıkmadan önce vatandaşlar şapkayı giymiş ve bu yenilik, medeni kıyafet değişimi olarak halk arasında iyi karşılanmıştı. Bundan sonra, cüppe ve sarık giymek yasaklanmış, bu kıyafetleri giyme hakkı yalnız din adamlarına tanınmıştı.


--------------------------------------------------------------------------------

1925 - Legislation on hats and attire is passed. Wearing the fez is prohibited by law.


--------------------------------------------------------------------------------

1924 - Kazım Paşa (Özalp) TBMM başkanı seçildi.

Atatürk'ün, Le Matin gazetesi yazarı Madam Titaniya'ya Türkiye-Fransa ilişkileri ve hilâfetin kaldırılması hakkında demeci: "...Hilâfet, mazinin bir rüyası olup zamanımızda yeri yoktu!" [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Edirne'de milli idarenin kurulması.


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - T.B.M.M. 'nde "Düğünlerde Men'i İsrafat Kanunu" kabul edildi.
(Düğünlerde gereksiz harcamanın önlenmesi)

Atatürk'ün, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Şeyh Sunusî şerefine verdiği yemekte konuşması.


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün Says köyünde 23. Alay'ın 3. Tabur'unu denetlemesi, tabura bir tatbikat yaptırılması.


--------------------------------------------------------------------------------

1912 - Mustafa Kemal, Çanakkale Boğazı Kuvayı Mürettebesi Harekat Şubesi Müdürlüğü'ne atandı.
Akdeniz Kolordusu (Bolayır) Harekât Şubesi Müdürlüğüne atanması.

Atatürk'ün, Gelibolu'da bulunan Bahr-i Sefid (Çanakkale) Boğazı Kuva-yi Mürettebe Komutanlığı Harekât Şubesi Müdürlüğü'ne atanması. Fahri Paşa'nın komuta ettiği bu kuvvetin Kurmay Başkanı, Binbaşı Fethi (Okyar) Bey idi.


--------------------------------------------------------------------------------

1912 - Mustafa Kemal is appointed Director of Operations (Mediterranean Straits Special Forces).


--------------------------------------------------------------------------------

1893 - Orhon Kitabeleri okundu.

Orhun Kitabeleri, Kopenhag Üniversitesi Genel Dil Bilimi profesörü ve Danimarka Kraliyet İlimler Akademisi üyesi Wilhelm Ludwig Thomsen tarafından okundu. Thomsen, Orhun alfabesini çözdüğünü, 15 Aralık 1893'te Danimarka Kraliyet İlimler Akademisinde sunduğu bildiriyle bilim dünyasına açıkladı.

26 KASIM Tarihte Bugün



26 Kasım 1930
Gazi Mustafa Kemal, Samsun’da bir ortaokulun Coğrafya dersinde

26 Kasım 1930
Samsun Lisesinde öğrencilerle ders dinlerken

Kurmay Binbaşı Mustafa Kemal
Balkan Harbi Yılları

1935 - Atatürk'ün, Moskova'da havacılık eğitimi gören Sabiha Gökçen'e telgrafı: "...Başarılı çalışmalarını duydukça çok memnun oluyorum. Senden sık sık haber bekliyorum. Gözlerinden öper, sağlıklar dilerim."

Afyon-Isparta demiryolu açıldı.


--------------------------------------------------------------------------------

1934 - Lakap ve Unvanların Kaldırıldığına Dair Kanun.
TBMM'de, yeni bir kanunla, "ağa, hacı, hafız, hoca, molla, efendi, bey, beyefendi, paşa, hanım, hanımefendi, hazretleri" gibi lakap ve unvanlar kaldırıldı.

Lakap ve unvanlar kaldırıldı: Efendi, Bey, Paşa, Hazretleri vb. lâkap ve unvanların kaldırıldığına dair Kanun'un kabulü.

Kanunla Ağa, hacı, hafız, hoca, molla, efendi, bey, beyefendi, paşa, hanım, hanımefendi, hazretleri gibi lakap ve unvanlar kaldırılıyor; bütün yurttaşlar, kadın erkek, kanun karşısında ve resmi belgelerde yalnız adlarıyla anılır deniliyordu.

Mustafa Kemal Atatürk İsmet Paşa'ya bir mektup göndererek, kendisine "İnönü" soyadını verdiğini bildirdi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Kâzım Paşa'ya Atatürk tarafından "Özalp" soyadının verilişi.


--------------------------------------------------------------------------------

1933 - Atatürk'ün, Çankaya'da Macar Elçisi Tahy'nin veda ziyaretini kabulü.


--------------------------------------------------------------------------------

1931 - Atatürk'ün, akşamüzeri Marmara Köşkü'ndeki çay ziyaretinde bulunması, gece geç saatte Çankaya'ya dönüşü.


--------------------------------------------------------------------------------

1930 - Atatürk'ün, Samsun'da Vilâyet'i, Belediye'yi, Lise'yi ve Türkocağı'nı ziyareti, gece Ege vapuruyla Trabzon'a hareketi.

Atatürk'ün, Samsun Türkocağı'ndan ayrılırken söyledikleri: "Milletin kıymetli ve seçkin gençleriyle konuşmak benim için saadettir. Bu saadeti uzatmak isterdim; fakat vapuru bekletmemek lâzım. Çok memnun oldum."

Atatürk ve Türk Gençliği (tıklayınız)


--------------------------------------------------------------------------------

1929 - Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında Geçici Ticaret Antlaşması imzalandı.


--------------------------------------------------------------------------------

1926 - Türkiye'nin ilk şeker fabrikası, 1926'da Alpullu'da faaliyete geçti


--------------------------------------------------------------------------------

1925 - Atatürk'ün, akşam Başbakanlığa giderek İsmet (İnönü) Paşa'yla bir süre görüşmesi (Görüşme esnasında içişleri Bakanı Cemil (Uybadin) Bey de bulunmuştur).


--------------------------------------------------------------------------------

1924 - Kazım Özalp TBMM'nin 3. başkanı seçildi. Görevini 1 Mart 1935'e kadar sürdürdü.


--------------------------------------------------------------------------------

1923 - Posta Kanunu kabul edildi.


--------------------------------------------------------------------------------

1922 - Başyaver Salih (Bozok) Bey'in, İzmirden -Atatürk'e iletilmek üzere- T.B.M.M. Başkanlığı Özel Kalem Müdürü Hayati Bey'e telgrafı: "Bazı engeller nedeniyle ikametgahtaki hazırlık üç dört gün gecikmiştir. Lâtife Hanımefendi, her şeyin muntazam olmasına fevkalâde ehemmiyet verdikleri için azami beş güne kadar bütün eksikler tamamlanacağından Valide Hanımefendi'nin hareketlerinin, ona göre düzenlenmesini rica ederim. ...Paşa Hazretlerinin, valideleriyle birlikte gelmek arzusunda bulunup bulunmadıklarının bildirilmesini rica ederim."

Çanakkale'nin kurtuluşu. Gelibolu, Maydos ve Lalapaşa'nın kurtuluşu.


--------------------------------------------------------------------------------

1921 - Atatürk'ün, Kâzım Karabekir'e telgrafı: "...Durumunuzun, kuvvetinizin en ufak bir kusura uğraması aynen şahsım hakkında ve mukaddes amacımız hakkında en büyük darbeye uğramış olması kadar gözümde önemlidir. Bozgunculara karşı gerekli tutumu göstermekte asla tereddüt edilmeyecektir, kardeşim." [Kocatürk]

Atatürk'ün Moskova Elçisi Ali Fuat Paşa'ya telgrafı: "...Cemal Paşa şimdiye kadar gösterdiği dürüst harekette devam ederse kendisini destekleyeceğiz. Her halde Enver Paşa ve diğerleri ile alâkasını kesmelidir."


--------------------------------------------------------------------------------

1919 - Atatürk'ün, Heyet-i Temsiliye üyeleri ile bir kısım komutanların müşterek toplantısının sekizinci birleşiminde söyledikleri: "...Bu hükümet yahut bir başkası, bizimle anlaşmaya yanaşmazsa bizim işimiz, örgütümüzü daha da güçlendirerek devam ettirmekten ibaret kalacaktır."


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, günü Koh köyünde 23. Alay Karargâhı'nda istirahatle geçirmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1912 - Mütareke - 1. Balkan Savaşı.

26 Kasım 1912’de mütareke görüşmeleri başladı ( 3 Aralık 1912’de taraflarca imza edildi).

27 KASIM Tarihte Bugün



27 Kasım 1923
29 Ekim 1923 günü kurulan Türkiye Cumhuriyeti’nin aynı gün
T.B.M.M.’nin oybirliğiyle Cumhurbaşkanlığı’na seçtiği
Gazi Mustafa Kemal

27 Kasım 1923
Cumhurbaşkanı seçildikten hemen sonra

27 Kasım 1930
Ege Vapuru ile Trabzon’a giderken

27 Kasım 1930
Ege Vapurunda salıncakta

1936 - Atatürk'ün, Çankaya'da İngiltere Büyükelçisi Percy Loraine ve İran Büyükelçisi Halil Fahimi'yi kabulü.


--------------------------------------------------------------------------------

1936 - Hatay meselesinin Milletler Cemiyeti'ne götürülmesi TBMM'de kabul edildi.


--------------------------------------------------------------------------------

1931 - Atatürk'ün, akşamüzeri İsmet Paşa'nın Köşkü'ne gidişi, akşam Çankaya'ya dönüşü.


--------------------------------------------------------------------------------

1930 - Atatürk'ün, Ege vapuruyla Samsun'dan Trabzon'a gelişi ve şehirde bazı ziyaretlerde bulunması.


--------------------------------------------------------------------------------

1924 - 17 Kasım 1924'te kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın başkanlığına Kâzım Karabekir Paşa seçildi. (Terakkiperver Cumhuriyet Partisi, 3 Haziran 1925'te Bakanlar Kurulu kararıyla kapatılmıştır).


--------------------------------------------------------------------------------

1923 - Tosya, Osmancık, Erbaa, Vezirköprü, Ladik ve Havza'da meydana gelen deprem sonucunda 5 bin kişi öldü, 40 bine yakın bina da yıkıldı.

Atatürk'ün, Curtis Lafrance adlı Amerikalı çocuğun 28 Ekim 1923 tarihli mektubuna cevabı: "...Amerika'nın zeki ve çalışkan çocuklarına yegâne tavsiyem, Türkler hakkında her işittiklerine gerçek gözüyle bakmayıp görüşlerini mutlaka ilmî ve esaslı incelemelere dayandırmaya bilhassa önem vermeleridir." [Kocatürk]

Mr. Curtis Lafrance'a

Mektubunuzu aldım. Türk vatanı hakkındaki alaka ve temenniyatınıza teşekkür ederim. Arzunuz veçhile bir adet fotoğrafımı leffen gönderiyorum. Amerika'nın zeki ve çalışkan çocuklarına yegane tavsiyem: Türkler hakkında her işittiklerine hakikat nazariyle bakmayıp kanaatlerini mutlaka ilmi ve esaslı tahkikata istinat ettirmeye bilhassa atf-ı ehemmiyet eylemelidir. Hayatta nail-i muvaffakiyet ve saadet olmanızı temenni ederim.

Türkiye Reisicumhuru
Gazi Mustafa Kemal


--------------------------------------------------------------------------------

1920 - Çerkes Ethem birliklerinin itaatsizlikleri, Ethem'in kardeşi Tevfik'in Batı cephesi komutanına ve Mustafa Kemal'e yazdığı mektuplarla ortaya çıktı.

Umum Seyyar Kuvvetler Komutan Vekili -Çerkeş Ethem'in kardeşi- Tevfik Bey'in, Atatürk'e telgrafı: "...Seyyar Kuvvetler ..bu noktalar halledilinceye kadar Batı Ordusu'nu âmir tanıyamayacaklardır ve Batı Ordusu'nun gönderdiği Simav ve Havalisi Komutanı'nın Eskişehir'e dönmesi için emir verilmiştir(!)" [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1919 - İtilaf Devletleri ile Bulgaristan arasında, Nöyyi (Neuilly) Barış Antlaşması imzalandı.

Atatürk'ün, Cemal Paşa'nın 24 Kasım 1919 tarihli telgrafına cevabı: "...Devletin iç işleri ve siyasî işlerinin ortaklık kabul etmediği bir gerçek olmakla beraber, benzeri görülmemiş bugünkü durumda, vatan ve milletin mukadderatını temin edecek olan millî örgütü bozacak hiçbir muameleye milletin razı olmayacağı da pek meşru ve tabiîdir. ...Heyetimiz, imzası altındaki üstlendiği hususlara tamamiyle sadıktır. Ancak, üstlenmelerin karşılıklı olması gerekir. Halbuki hükümet, Salih Paşa'nın imzası altındaki üstlenme ve notların henüz hiçbirini yerine getirmemiş ve varsa engelleyici nedenleri de bildirmemiştir." [Kocatürk]


--------------------------------------------------------------------------------

1916 - Atatürk'ün, Koh köyündeki 23. Alay Karargâhı'ndan hareketle Siirt'e gelişi, merasimle karşılanışı, geceyi burada geçirişi.


--------------------------------------------------------------------------------

1915 - Atatürk'ün, Kurmay Başkanı İzzettin (Çalışlar) Bey'le beraber 12. Tümen gözetleme yerine gitmesi ve Bekârtepe'ye karşı düzenlenen bir topçu ateşini izlemesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1915 - Dardanelles: A fierce storm and blizzard, lasting three days, strikes the Gallipoli Peninsula.


--------------------------------------------------------------------------------

1911 - Atatürk'ün, binbaşılığa yükselmesi.

Mustafa Kemal'in İtalyan-Osmanlı Trablus Savaşı'nda Tobruk taarruzunu başarıyla idare etmesi.


--------------------------------------------------------------------------------

1911 - Mustafa Kemal promoted to the rank of Major.