Atatürk'ün Dış Politikası

Atatürk'ün Dış Politikası

Atatürk'ün dış politikasına değinmek, onu anlamak için çok önemlidir. Çünkü onun Milli Mücadele'yi başlattığı günlerde, muhteşem bir geçmişe sahip bir devlet yıkılıyor ve yeni bir devletin ilk adımları atılmaya başlanıyordu. Atatürk'ün bu dönemde dış politikada attığı her adım, yeni devletin geleceği bakımından çok önemliydi.

Atatürk'ün dış politikada amaçları şöyledir;

1-Milli Bir Devlet Kurmak

Milli Mücadele'yi başlattığı sırada, Mustafa Kemal'in ilk amacı ülkenin düşman işgalinden kurtarılması ve milli sınırlar içinde bir Türk Devletinin kurulmasıydı. Mustafa Kemal, bu fikirlerini önce yakın arkadaşlarına kabul ettirmiştir. Daha sonra Misak-ı Milli ile başlayan, Erzurum ve Sivas Kongresi'nde genişletilen ve son olarak da İstanbul Meclis-i Mebusan'ı tarafından kabul edilen bu çok önemli belge, Mondros Ateşkesi ile tüm dünyaya duyurulmuştu.

2-Tam Bağımsızlık

Osmanlı Devleti, son dönemlerinde dış müdahaleler, yabancılara tanınan imtiyazlar ve kapitülasyonlar yüzünden, bağımsızlığını hemen hemen yitirmiş durumdaydı. Atatürk'ün hedefi ise, bağımlılıkları tamamen ortadan kaldırıp tam bağımsız bir ülkeye kavuşmaktı. Zaten Milli Mücadele'nin çıkış noktası da buydu. Yapılan bütün antlaşmalarda, bütün görüşmelerde, Atatürk'ün koyduğu şartların önemli bir kısmını bu konu teşkil ediyordu.

3-Batılılaşmak

Yüzünü batıya çevirmiş Türk dış politikası ve modernleşme çabaları, Atatürk ile başlamıştır. Atatürk, Türkiye'nin uygar dünyadaki yerini alabilmesi için, batılılaşması gerektiğine inanmış, Türkleri, bütün medeni milletlerin dostu olarak tarif etmiştir. Yabancıların, bize zarar vermemek, özgürlüğümüzü kısıtlamaya çalışmamak şartıyla ülkemizde diledikleri gibi davranabileceklerini belirtmiştir.

Yeni Türkiye'yi "Avrupa Türkiye'si" olarak tanımlamıştır.

Yalnız, burada şunu hatırlatmakta yarar vardır: Atatürkçü düşüncede batılılaşmak, hiçbir zaman körü körüne bir batı taklitçiliği olarak tanımlanmamıştır. Örneğin, başka bir ülke yerine İsviçre Medeni Kanunu'nun örnek alınması, bu belgenin Türkiye'ye özgü şartlara daha fazla uymuş olmasındandır.

4-Mazlum Milletlere Örnek Olmak

Atatürk, tam bağımsız bir Türk Devleti kurmanın yanı sıra, Milli Mücadele hareketiyle, başka mazlum milletlere de kurtuluş hareketleri için örnek istiyordu. Bunun en açık ifadesini, devlet adamlarının onunla ilgili sözlerinde görürüz. Örneğin Tunus Devlet Başkanı Habib Burgiba, Atatürk ile ilgili olarak şunları söylemiştir:

"Mustafa Kemal'in kişiliği, halk kitlelerinin ayaklanması ve halk mücadelelerinin ölçüsü olmuştur. Bu mücadeleler O'nun ölümünden sonra genişlemiştir. Doğu ve batı blokları arasındaki üçüncü dünyaya da sirayet etmiş ve onu sömürge tahakkümünden kurtarmıştır"

KAYNAK= ATATÜRK ANSİKLOBEDİSİ CİLT2 BÖLÜM5

ÖZETLERSEK
Dış politikanın temelleri Erzurum Kongresi'nde atıldı. Belirlenen politikanın ilkeleri şunlardır:
Rejim farkı gözetmeksizin her devletle iyi geçinilmeli.
Devletlere karşı aşırı düşmanlıktan ve aşırı iyimser olup bağlılıktan kaçınılmalı.
Geçmişten ders alarak geleceği ona göre tayin etmeli.
Devletlerarası ilişkilerde duygusallıktan uzak, gerçekçi ve akılcı olmalı.
Aksiyoner davranmalı, fakat maceraya atılmamalı.
Sorunların çözümünde sıra takip edilmeli.
Türkiye Cumhuriyeti tam bağımsız olmalı.
Azınlıklara verilen ayrıcalıklar sona ermeli.
'Yurtta sulh, cihanda sulh.'
Türkiye'yi çağdaş uygarlık seviyesinin üzerine çıkarmak.
Türk Milleti'nin refah seviyesini yükseltmek.
Modern Avrupa ile Türkiye'yi bütünleştirmek.
Modern uygarlıkların değer yargılarını Türkiye'ye yerleştirmek.
Türkiye'de milli egemenliği yerleştirmek.
Türkiye'de demokrasinin yerleşmesini sağlamak.
İhtiyaçlara cevap veremeyen eski rejimin kurumlarını değiştirerek yerine çağdaş kurumları kurmak.
Atatürk İlkeleri'nin yerleşmesini sağlamak.


KAYNAK SOSYAL DERSLERİ İNKILAP TARİHİ